Τό κακό ἐντός τῆς τοπικῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας
Τρία χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ Θεολόγου Πλυτᾶ
Ἦχος
βαρύς, ἀργοσύντομος.
Τοῦ
Γιώργου Δημόπουλου
«Ἡ σιωπή ἐνώπιον τῆς ἀδικίας, εἶναι ὁ διάβολος χωρίς γλῶσσα». (παροιμία Γορτυνίας)
Ὡς γνωστόν στόν κανόνα τῆς
Παλαιάς Διαθήκης περιλαμβάνεται καί τό βιβλίο τοῦ Δανιήλ, τό περιεχόμενο
τοῦ ὁποίου ὁρίζει τήν ἰουδαϊκή εὐσέβεια ὡς
ἀντίσταση στόν ἐχθρό καί τό κακό, πού ἀπειλεῖ
τήν θρησκευτική κοινότητα ἀπ’ ἔξω. Ἐνσωματωμένα στό ἐν λόγω βιβλίο, διαβάζουμε
καί τήν ἱστορία τῆς Σωσάννας, πού
καταγράφει τό ἀντίθετο. Ἡ ὕπουλη κακία ἀκμάζει καί ἐντός τῶν
τειχῶν. «ἐξῆλθεν ἀνομία ἐκ Βαβυλῶνος ἐκ πρεσβυτέρων κριτῶν, οἳ ἐδόκουν κυβερνᾶν
τὸν λαόν» (Σωσσάνα 1,5).
Ἡ ἱστορική προσομοίωση στό σήμερα, μᾶς λέει
καθαρά ὅτι τό κακό ἐδράζεται, ὄχι σπάνια, καί ἐντός τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας, μέ τίς προκλήσεις
νά ἔρχονται ἀπό μέσα, πιό συγκεκριμένα ἀπό
κληρικούς, ἐπισκόπους και πρεσβυτέρους, οἱ ὁποίοι σέ ρόλο κοσμικῶν ἀρχόντων,
μετέτρεψαν τήν διακονία σέ κοσμική ἐξουσία,
ἐν ἀσυλίᾳ αὐτόνομη, καί
τοῦτο μέ τήν ἀνοχή, τόν ὑπολογισμό τοῦ προσωπικοῦ συμφέροντος, ἤ τήν ἀδιαφορία
τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ τραγωδία τῆς Σωσάννας ὁρίζεται καί ἀπό τήν
μοναξιά της, ἀπό τήν ἀπουσία δηλαδή δυνατότητας νά ἀκουστεῖ ἡ ἀλήθεια της καί νά
γίνει ἀποδεκτή ἡ ἐγκυρότητα τῆς μαρτυρίας της ἀπό τόν λαό, ὁ ὁποίος ταυτίζεται ἄκριτα
μέ τήν γνώμη τῶν Πρεσβυτέρων, μέ τήν
γνώμη τῶν ἰσχυρῶν: «καὶ ἐπίστευσεν αὐτοῖς ἡ συναγωγὴ ὡς πρεσβυτέροις τοῦ λαοῦ καὶ κριταῖς
καὶ κατέκριναν αὐτὴν ἀποθανεῖν» (1,41).
Ὁ
Δανιήλ, ὡς κριτής τῆς ὑπόθεσης, δράττεται τῆς
εὐκαιρίας νά ἀπευθύνει ξεκάθαρη νουθεσία στήν κοινότητα νά μήν θεωροῦν ὅτι
ἐπειδή κάποιος ἔχει τήν θέση τοῦ
πρεσβυτέρου σημαίνει ἀπαραίτητα ὅτι διαθέτει καί τό ἀνάλογο ἦθος.
«Θά σᾶς ἀποκαλύψω τώρα τή νόσο τοῦ αφέντη.
Λατρεύει τήν Ἡλιαία καί εἶν’ ἐρωτευμένος μέ τίς δίκες». Μιλάει ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο ὑπηρέτες τοῦ Φιλοκλέωνος στό ἔργο
τοῦ Ἀριστοφάνη «Σφῆκες».
Φαίνεται πώς ἡ δικανική ἀκράτεια, πού ὡς ἀσθένεια
συνοδεύει τήν Ἐκκλησία τοῦ Δήμου ἀπό τά πρῶτα της κιόλας βήματα, ἔχει ἄμεση
σχέση καί μέ τήν ἐξουθενωτικά
καταθλιπτική τοπική ἐκκλησιαστική ἐπικαιρότητα. Δέν ἀρέσει στούς ἱερεῖς μας ὁ εὐαγγελικός
Ὕμνος, Σύμβολο τοῦ χριστιανισμοῦ, ὁ ὁποῖος ὁρίζει τήν Ἀγάπη ὡς κοινωνοῦσα ὅλων ἀνεξαιρέτως
τῶν συμπεριφορῶν καί ἐκδηλώσεων τοῦ χριστιανοῦ,
καί προτιμοῦν ὡς ἄλλοι Ἱεροεξεταστές
τοῦ Ντοστογιέφσκυ τήν ἀντικατάστασή του
μέ τόν ὕμνο τοῦ δικαστικοῦ τρόμου, τήν
καταφυγή στήν βία.
Γιά κάποιους ἀνθρώπους ἡ
ἄσκηση στήν μοχθηρία, στόν διωγμό τοῦ
διπλανοῦ τους, δέν εἶναι καθόλου δύσκολη ὑπόθεση.
Ὁ ἀπηνής δικαστικός διωγμός τοῦ κυροῦ Θεολόγου Πλυτᾶ, εἶναι ἡ ἐπιτομή τῆς ἐφ’ ὅλης
τῆς ὕλης σαπίλας τοῦ τοπικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Φυσικά καί δέν ἀναφέρομαι
μόνο στήν στάση τῶν κατ’ ἐπίφαση πνευματικῶν
πατέρων. Τό μερτικό εὐθύνης ἀκουμπάει ἐξ ἴσου στίς πλάτες ὅλων μας, γιατί καί ἐμεῖς
οἱ λαϊκοί ἐκκλησιαστικό σῶμα εἴμαστε καί μάλιστα τό κύριο.
Ἄν δέν
χειροκροτήσαμε τόν ἐσμό μαύρων σφηκῶν πού κατηφόριζε πρός τό λιμάνι τήν ἀποφράδα
ἡμέρα μέ προορισμό τήν Σύρο, ὅπου θά ἐνστάλαζαν στό δικαστήριο ὅλο τό δηλητήριό
τους μέ ἀνατριχιαστική λύσσα, τό
λιγότερο κινούμεθα ὑπνωτισμένα ἀλλά νευρικά, στά σκοτεινά μας
μεσάνυχτα, κλείνοντας αὐτιά καί παράθυρα στόν ἀχό μίσους τῶν δεσποτοπαπάδων μας.
Δέν ἀνήκει στίς ἀρμοδιότητές μου νά κάνω τόν
ντέντεκτιβ στήν ἀναζήτηση τοῦ ἐγκεφάλου αὐτοῦ τοῦ ἐπεισοδίου. Ἄν σκύβω πάνω στό
ἀνερμήνευτο, τό ἠμιφωτισμένο καί τό εὐαγγελικά ζοφερό, τό κάνω μόνο καί μόνο γιά
νά ἀναδείξω τήν παραδοξότητα τοῦ γεγονότος, θέτοντας παράλληλα κάποια ἐρωτήματα. Ποιός κινεῖ τά νήματα μίσους, ποιός
κατευθύνει τήν ἱερατική κακία, ποιός εἶναι
τέλος πάντων ὁ ἠθικός αὐτουργός τῆς ἀπαγόρευσης ἀνάγνωσης τοῦ ὕμνου τῆς ἀγάπης;
Εἶναι Φανερός
αὐτός ὁ νευρόσπαστος, κακότροπος, ἐγωπαθής φανατισμός στό ἀντηχεῖο τῶν ἐκκλησιαστικῶν
μεγαφώνων. Τά καημένα τά προβατάκια τῶν ἐνοριῶν, ὅλοι ἐμεῖς, κάνουμε λάικ μόνο στό συμφέρον μας. Σέ ὅποιον
μᾶς λέει γενικότητες, γλυκόλογα, εὐφραδή ἠθικολογικά κλισέ τῆς στιγμῆς, σέ ὅποιον
ὑποδαυλίζει τούς ψεκασμένους τρόμους μας– τήν ἀλήθεια τοῦ παχνιοῦ μας.
Πότε, ἐπιτέλους, θά ποῦμε στούς τοπικῆς ἐμβέλειας
ἀγωνιστές μας: Σ’ ἀγαπῶ; Πρέπει νά τούς δοῦμε νά σέρνονται
στά δικαστήρια, ξεχασμένοι, πεθαμένοι, γιά νά παραδεχτοῦμε ὅτι τά δῶρα πού μᾶς ἔδωσαν
εἶναι σημαντικά; Πότε θά ποῦμε στόν
Θεολόγο: Εὐχαριστῶ; Πότε θά
τοῦ ποῦμε ὅτι ἡ ἀγάπη πού θέλαμε νά σοῦ δώσουμε δέν σοῦ τήν δώσαμε, ὅταν ἔπρεπε. Ἡ ἐκτίμηση
πού θέλαμε νά σοῦ ἐκφράσουμε, σοῦ τήν καταθέτουμε ἐκ τῶν ὑστέρων
(ἀπό δειλία, ἀδιαφορία ἤ ἐπειδή κάποιο
τυχαῖο ἐμπόδιο τήν ματαίωσε), ἔστω καί
τώρα σοῦ τήν ψιθυρίζουμε ὅταν δέν μᾶς ἀκούς πιά. Τήν ἀγάπη μας, τήν
συγγνώμη μας, τό εὐχαριστῶ μας δεν τά ἔχει ἀνάγκη ὁ Θεολόγος οὔτε τά εἶχε· ἐμεῖς ὅμως τά ἔχουμε.
Δέν εἶχα χημεία μέ τόν Θεολόγο in flesh. Ποιός ὄμως ἀμφιβάλλει
ὅτι ἦταν ἕνας ἀγωνιστικός χείμαρρος, ἕνας
γενναῖος ὀρεσίβιος ἀκτιβιστής. Δέν εἶχε
χιούμορ, ὁ Θεολόγος, οὔτε πολλά χά χά χά… καί πῶς νά ἔχει; Ποιός τρώει ἄκυρο
γιά τούς τοπικούς ἀγῶνες του καί δέν
φυλάγεται; Στό μικρό χωριό πού ζοῦμε αὐτό ἐκλαμβάνεται ὡς παραξενιά, ὡς ἀκαταδεξιά,
ἐνῶ εἶναι πίκρα, μεγάλη πίκρα. Εἶναι κι αὐτό μιά νέα γελοιότητα: οἱ ἀγωνιστές νά κρίνονται ἀπό τήν ἐπικοινωνιακή τους χάρη.
(Τί να ’λεγε κι ὁ Ντίλαν!).
Μέ τοῦτα καί μέ τ’ ἄλλα,
«τ’ ἀγγειά γινήκαν θυμιατά, καί τά σκατά
λιβάνι» (Γεώργιος Σουρῆς, ὁ εὐθύβολος), μέ ἐμᾶς νά ἔχουμε ἐθιστεῖ στήν μπόχα καί νά μήν
δυσανασχετοῦμε, νά μήν ἀηδιάζουμε. Ὅλα μᾶς εἶναι μοσχομυριστά, φυσιολογικά καί
μάλιστα τεκμηριωμένα. Γιά κάποιους εἶναι ἀπλῶς οἱ παράπλευρες ἀπώλειες ἑνός τοπικοῦ
μικροῦ ἀγῶνα, γιά ἄλλους μιά ὑπόθεση πού δέν τούς ἀφορᾶ. «Γύρευε τή δουλειά σου»
πού λένε στούς μικρούς τόπους. Στό ἄκουσμα τῆς εἴδησης τῆς καταδίκης τοῦ Θεολόγου, ἀπό λύπηση,
κάποιοι θά πῆραν βαθιές ρουφηξιές τσιγάρου καί κάποιοι ἄλλοι θά εἶπαν «αὐτά παθαίνουν ὅσοι θέλουν νά κάνουν τόν ἔξυπνο».
Ἔτσι ἔχουμε μάθει νά διαγράφουμε ὡς μικρά τά ἐγκλήματα
πού συμβαίνουν καθημερινά στήν Ἑλλαδική κοινωνία μας καί ὄχι μόνο στήν Τῆνο.
Μιλῶ γιά αὐτά τά ἐγκλήματα πού ἴσως θά μπορούσαμε νά τά ἀποτρέψουμε ἀλλά δέν τό
κάνουμε: Ὁ ξυλοδαρμός τῆς γυναῖκας στό διπλανό διαμέρισμα, οἱ σεξουαλικές
κακοποιήσεις τῶν ἐφήβων στά αὐτοκίνητα μέ τά φιμέ τζάμια στίς βραδινές πλατεῖες, τό μπούλινγκ τῶν παιδιῶν στά σχολικά προαύλια,
οἱ βιασμοί στά ἀποδυτήρια ἤ στά σαλόνια VIP πολιτῶν, οἱ σκλάβοι τῶν
νέων φεουδαρχῶν τῆς φράουλας, τά μαχαιρώματα στίς ποδοσφαιρικές ἐξέδρες…
Θά μποροῦσα νά μιλήσω – μέρες πού εἶναι – καί γιά τήν σιωπή μας ἀπέναντι σέ αὐτούς
πού κυκλοφοροῦν ὑπεροπτικά χωρίς μάσκα δίπλα μας, πού ἀρνοῦνται νά ἐμβολιαστοῦν… Γεγονότα
πού συνεχῶς ἀνεχόμαστε καί δέν ἀντιδροῦμε, ἐθιζόμενοι σιγά σιγά στήν ἀπάθεια καί
τήν αδιαφορία, ὡς θεατές τοῦ Κολοσσαίου. Ὅμως «ὅταν
συνηθίζεις τό τέρας, ἀρχίζεις νά τοῦ
μοιάζεις», μᾶς ψιθυρίζει ὁ
μεγάλος Χατζιδάκις. Κάποιοι
τό ἀπολαμβάνουν, κάποιοι ἀποστρέφουν τό βλέμμα τους, κάποιοι ἀπλῶς δυσανασχετοῦν
ἀλλά τελικά ἐλάχιστοι ἀντιδροῦν, μέ τήν συντριπτική πλειοψηφία νά καταφεύγουμε στό «ἔχε
με παραιτημένο».
Ἡ παραίτηση ἐπεκράτησε ὁλοκληρωτικά καί ἐκεῖνο
τό πρωινό τῆς παπαδικῆς ξεφτίλας στό λιμάνι τῆς Τήνου. Καί πρέπει νά παραδεχθοῦμε πώς ἄν δέν φωνάξουμε ὅτι κακῶς
σιωπήσαμε καί κακῶς σιωποῦμε, τό ἔγκλημα αὐτό θά ντροπιάζει γιά πάντα τήν
σύγχρονη – ἔτσι δέν λέμε; – τοπική κοινωνία μας. «…Δέν μπορεῖ κανείς νά μένει ἀδιάφορος
μπροστά στίς ποικίλες μορφές καταδυναστεύσεως τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν πολύτροπο ἀνθρώπινο
ἐγωισμό, πού ἀκριβῶς αὐτός εἶναι ἡ ἁμαρτία, ἡ ἀνταρσία κατά τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ».
(Ἁναστάσιος Ἀλβανίας).
Ἀνατριχιαστικές περιγραφές, πικρές
διαπιστώσεις πέρα ἀπό τά ὅρια στοιχειώδους ἀνθρωπιάς (γιά εὐαγγελική ἀνάγνωση δέν
τό συζητάμε) πού θυμίζουν ἀτμόσφαιρα ἐργοστασίου θανάτου. Τί ἄλλο
περιμένουμε νά συμβεῖ γιά νά ξυπνήσουμε καί νά ποῦμε τά πράγματα μέ τό ὄνομά
τους. Δυστυχῶς μπροστά σέ τέτοιου βεληνεκοῦς
ἠθικά ἐγκλήματα, ἡ τοπικῆς ἐμβέλειας
κρίση – κριτική ἀχρηστεύεται.
Πατέρες!!!,
Ἡ ἱερωσύνη εἶναι ἀδιάλειπτη φιλανθρωπία καί
φιλοστοργία, ἀνεκτικότητα σέ προσωπικές προσβολές, ὑπομονή, ταπείνωση, ἔχει
θυσιαστικό χαρακτῆρα, ὁδὐνη, μετάνοια, καθαρότητα, εἰλικρίνεια, εἶναι δρόμος
καθημερινοῦ σταυροῦ ἀγαπητικῆς σχέσης μέ
τόν συνάνθρωπο καί τόν Θεό, εἶναι κλᾶμα καί πόνος γιά τόν ὁποιοδήποτε διπλανό,
καί γι’ αὐτόν πού θέλει νά «σοῦ βγάλει τό μάτι», ἄσκηση στήν
πνευματικότητα, στήν κατανόηση τοῦ στρεβλοῦ, δέν ἔχει σκοτεινές πλευρές,
σημαίνει βίωση τῆς ἀγάπης μέ τά κριτήρια πού θέτει ὁ Χριστός, ὑπέρβαση προσωπικῶν
συμφερόντων, νά βάλεις τόν Χριστό στό πρόσωπο τοῦ συνανθρώπου σου, εἶναι
γονάτισμα μπροστά στόν κάθε ἐνορίτη… Πολύ ἁδρά αὐτή εἶναι ἡ σύνοψη τῆς Πατερικῆς
παράδοσης περί Ἱερωσύνης. Ἐρώτηση εὐθεῖα: Κύριε Δωρόθεε ἐπίσκοπε Τήνου καί κύριοι
ἱερεῖς τῆς Τήνου, ποιά εἶναι τά εὐαγγελικά σημάδια, ὡς ἀποτυπώματα τῆς προσωπικῆς σας Πεντηκοστῆς,
ποιά εἶναι ἡ δημόσια σχέση τοῦ προσωπικοῦ σας ἐκκλησιαστικοῦ βίου μέ τά
παραπάνω; Ἀπάντηση ευθεῖα: Οὐδεμία, καμμιά, οὔτε στό ἐλάχιστο. Καλά, οἱ γωνίες
σας δέν σκόνταψαν ποτέ στόν Ἀποστόλο Παῦλο;
«…καὶ
κοπιῶμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίαις χερσί· λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι
ἀνεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν· ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν,
πάντων περίψημα ἕως ἄρτι…παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, μιμηταί μου γίνεσθε…». Ἡ εἰς ἐπίσκοπον
ἤ εἰς πρεσβύτερον χειροτονία σας δέν σᾶς κάνει ἀπό μόνη της φορεῖς ἤ μετόχους τῆς
Θείας Χάριτος, διαφορετικά θά μιλάγαμε γιά μαγεία. «Τό ράσο δέν κάνει τόν παπά».
Δέν εἶναι λόγια θυμωμένα, εἶναι λόγια πικραμένα, πονεμένα, δακρυσμένα.
Ὅπως ὁ ἱερέας εἶναι χαρισματοῦχος καί τό ἐκκλησιαστικό
σῶμα τῶν πιστῶν εἶναι σύναξη χαρισματούχων, διακονία χαρισμάτων. « Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ὑπόθεση ἑνός
ἀνθρώπου, τοῦ ἐπισκόπου, ἀλλά εἶναι ὑπόθεση ἑνός λαοῦ. Σᾶς καλῶ μαζι νά ἀναζωπυρώσουμε
τήν λειτουργική αὐτή παράδοση, τήν οποία θέσπισε ἡ Ἐκκλησία μας, νά εἶστε
συλλειτουργοί καί ὄχι ἀπλοί θεατές…» (Γρηγόριος Παπαθωμᾶς,
Μητροπολίτης Περιστερίου, λόγος ἐνθρονιστήριος ). Παράπλευρα,
ἡ ἐνορία δέν εἶναι μόνο τόπος φιλοξενίας, ψυχολογικῆς ζεστασιάς, ἀλλά καί
ἐργαστήρι θεολογικό. Ἐργαστήρι κατήχησης, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι
παθητικός ἀκροατής, ἀλλά συνδαιτυμόνας
μιάς θεολογικῆς συζήτησης, ἀναζήτησης, κατανόησης, εἶναι ἡ γῆ τῆς Θεολογίας ὅπου βλαστάνει
ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο καί ὄχι τοῦ ἀνθρώπου γιά τόν Θεό. Ὅταν λοιπόν µιλάµε γιά ἐκκλησιαστική παρακμή, ἀναφερόμαστε
στήν ἀδυναμία μιάς ἐνορίας νά ὑπάρξει ὡς συλλογικότητα, ἐκτός ἀπό λατρευτικό κέντρο, νά ὑπάρξει δηλαδή ὡς τάξη, ὡς ἁρμονία, πού ἀναδεικνύουν τόν κόσμο τοῦ Προσώπου
σέ «κόσμον»-κόσμημα λειτουργικῆς θελκτικῆς ὠραιότητας.
Ἡ γλῶσσα μας διασώζει ἐτυμολογικά τά θεμελιώδη: κοινωνία σημαίνει μετοχή.
Ἡ μετοχή προϋποθέτει, μεταξύ ἄλλων, ἀνθρώπους σωματικά καί ψυχικά
διαθέσιμους νά συμμετάσχουν ἔνθερμα σέ
ἐνοριακές δραστηριότητες. Μιά ἐνορία ἀηδιασμένων λαϊκῶν, μολυσμένων ἀπό ὑποκριτικές συμπεριφορές κληρικῶν, καί ἀπό τίς
διωκτικές τους τακτικές, παύει νά εἶναι κοινωνία προσώπων. Τό ψυχικό ἔνστικτο τῆς ἀξιοπρέπειας ὑπερτερεῖ τῆς
μετοχικῆς διάθεσης· ἡ ἐνορία-κοινωνία ἀποσυντίθεται. Ἀσυγκρίτως ὀδυνηρότερη ἀπό τήν πλημμυρίδα ἀνικανότητας καί φαυλότητας , εἶναι
ἡ δική μας ἐνοριακή παραλυτική ἀτολμία τῆς ποιότητας.
Τά οὐσιώδη καί μένοντα στήν Ἱστορία εἶναι
συχνά αἰνιγματώδη, δέν κατέχονται σάν αὐτονόητα, ἀπαιτοῦν ἐμπειρική ἐπαλήθευση,
ψηλάφηση. Τί μπορεῖ νά δηλώνει γιά ἕναν χριστιανό, ἡ εὐαγγελική φράση: «Εἰ τὶς θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος». Δέν εἶναι ἀρχοντιά τοῦ συνειδητοῦ χριστιανοῦ, καί πρό παντός
τοῦ κληρικοῦ, τό φτιασίδι ἰσχύος, εἶναι ἡ
πνευματικότητα ὡς ποιότητα πού βεβαιώνει τήν ἀκαταγώνιστη δύναμη τῆς αὐθυπέρβασης,
τήν μεγαλοσύνη τῆς αὐταπάρνησης. Μέ αὐτή τήν ὀπτική, ἡ ὅποια ἐνορία παύει νά εἶναι ὑπόδουλη στά συμφέρονα τά ὑλικά καί κοσμικά
τοῦ κάθε δεσπότη, ὅπως ἦταν κάποτε στούς Τούρκους, καί μετασχηματίζεται σέ Πρωτόθρονη τῆς χριστιανικῆς Οἰκουμένης, δηλαδή ὑπηρετική τῆς
Καθόλου ἑνότητας τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Ἄν ἡ ἐνορία τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ
Χατζηράδου, ἡ ταπεινότατη ἐνορία τῆς Τήνου, ἀλλά και ἡ μητρόπολις τῶν Ἀθηνῶν,
χαμένες μέσα στό χαοτικό διεθνές, δέν
βεβαιώνουν ἀκαταμάχητα ὅτι ἡ πρωτοκαθεδρία στήν Ἐκκλησία εἶναι διακονία, ὄχι ἐξουσία,
σταυρός ἀναστάσιμος, θριαμβικός, δέν εἶναι ἐνορίες.
Κύριε Πολυκανδριώτη,
Ἕχετε ἀναγάγει τήν πρωτοκαθεδρία σας σε
πρώτιστη ἐπιδίωξη τοῦ προσωπικοῦ σας ἐκκλησιαστικοῦ βίου, προσποιούμενος πώς δέν
γνωρίζετε ὅτι τά ἐπισκοπικά πρωτεῖα στήν Ἐκκλησία δέν δηλώνουν ἐξουσιαστική ἰσχύ,
ἀλλά μόνο θυσιαστική διακονία. Πρῶτος εἶναι αὐτός πού πλένει τά πόδια τῶν ἄλλων,
ὁ θρίαμβος τῆς ἐλευθερίας πού ἐλευθερώνει. Αὐτό τό πρωτεῖο τῆς ἀγαπητικῆς αὐθυπέρβασης καί αὐτοπροσφορᾶς ὅλοι
οἰ ἐπίσκοποι δέν χάνουν εὐκαιρία νά τό ἐπαινοῦν, αλλά μόνο λίγοι μετρημένοι στά
δάκτυλα τό τιμοῦν καί τό σαρκώνουν ἱστορικά.
Μεταξύ αὐτῶν ὁ πάνυ ὡραῖος πολιός ταπεινός Μητροπολίτης Ἠλείας Γερμανός, καί ὁ γλυκύτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας Ἀναστάσιος.
Ἀπλοί, εὐγενεῖς, σεμνοί ἐκπέμπουν ἐδῶ καί χρόνια μιά πολύ διαφορετική εἰκόνα ἐπισκόπου, καί γι’ αὐτό τό ἀποτύπωμά τους ἔχει
γίνει εὐρέως ἀποδεκτό. Ἡ ἀρχοντιά τους δέν εἶναι δάνειο πρόσλημμα ἐξουσιαστικῆς
ἀγερωχίας. Εἶναι ἡ εὐαγγελική τους ποιότητα πού ἀναδεικνύει τήν γονιμότητα τους
στήν αὐθυπέρβαση, στήν διακριτική καί ἀθόρυβη δυναμική τῆς αὐταπάρνησης.
Συνδιαλέγονται μέ ὅλους ταπεινότατα, γοητεύουν, σοφούς καί μεγιστάνες, ἄνετοι μέ
ὅλους καί μέ ὅλες ἀνεξαιρέτως, συναρπαστικοί, ἐπειδή γνωρίζουν. Γνωρίζουν τήν χαρά τῆς ἐλευθερίας, τήν ἀφοβία τῆς αὐταπάρνησης.
Νά ‘ναι πάντα καλά καί νά ἀντέχουν. (Καμαρώνω πού τούς γνωρίζω προσωπικά).
Ἕναν τέτοιο ἐπίσκοπο ἀναμένουν ὅλες οἱ τοπικές
Ἐκκλησίες: νά μήν ξωκείλει στήν ξέρα τοῦ
σατραπισμοῦ, ἐπίσκοπο χωρίς κοσμικές ἐκλύσεις, ψευτονάζια καί τσακίσματα τῆς
κακιᾶς ὤρας, μέ λόγο «ἀντρίκιο», ντόμπρο καί μπεσαλή, νά μήν μᾶς πικροζαχαρώνει, χωρίς
ταρναρίσματα, ὁ λόγος του δίχα πολυγμικῆς κάλπικης
μπριγιαντισμένης περιπάθειας,νά ἔχει τήν αἴσθηση τῆς φθαρτότητάς του, τῆς ἀμαρτωλότητάς
του, νά νοιάζεται
γιά τόν συνάνθρωπό του, ἕναν πατέρα πού νά μήν
μπορεῖ νά κοιμηθεῖ μέ τόν καημό τῶν παιδιῶν του…
Πῶς θά ἐπιστρέψει ἡ ἀγάπη στήν ἐνορία πού ἔχει μαγαριστεῖ ἀπό τίς δικές σας ἐνέργειες
καί τήν δική μας ἀδιαφορία; Τά τρόλ εἶναι πλέον οἰκόσιτα σέ ὅλες τίς μικρές καί
μεγάλες ἐνορίες, τά μικρά καί μεγάλα συστήματα ἐξουσίας. Λουφάζουν καί ἀντεπιτίθενται
σέ χρόνο ἀνύποπτο. Ὅσοι προσπαθοῦν νά σταθοῦν ἀπέξω ἀπό ὅλα αὐτά, εἶναι οἱ πρῶτοι
στόχοι, γιατί ὁ βοῦρκος δέν θέλει ἐξαιρέσεις. Αὐτή τήν πραγματικότητα
πρέπει νά ἀντιμετωπίσουμε. Κι ἄν δέν τήν
κοιτάξουμε συλλογικά κατάματα, ἱερεῖς καί λαϊκοί, δέν θά μπορέσουμε ποτέ νά τήν
ἀλλάξουμε.
Ὁ δικαστικός διωγμός τοῦ Θεολόγου δέν ἔχει
διαγραφεῖ ἀπό τό τοπικό συλλογικό μας ὑποσυνείδητο. Ἀφήνετε πίσω σας μιά φρίκη
ζωντανή πού δέν περιγράφεται. Ὁ δικαστικός
διωγμός τοῦ Θεολόγου δέν εἶναι μόνο τό ἄθροισμα τῶν ἐπιμέρους κακιῶν σας, ἀλλά καί τό ὄνειδος καί ἡ ἀποτυχία τῆς χειροτονίας σας, ἐπισκοπικῆς καί ἱερατικῆς, ὡς
σύνολο. Ἡ ἀκρότητα τῆς συγκεκριμένης ἐνέργειάς σας καί ἡ σιωπηρή συμμετοχή μας, ἀκόμη καί ὅσων
καμώνονται ὅτι δέν γνώριζαν τίποτα, συνθέτουν μιά συλλογική ἐνοχή, τρανήτερη κι
ἀπό τοῦ τραγικοῦ Οἰδίποδα.
Κύριε Πολυκανδριώτη μέ τήν ὀμάδα κρούσης σας,
Ἐσεῖς οἱ «δοκοῦντες
ἄρχειν», ἐσεῖς πού τό νόημα τῆς εὐαγγελικῆς ὕπαρξης τό ἐκφέρετε
μεταφράζοντάς το μέ γλωσσάρι κοσμικῆς ἐξουσίας, ὡς μέλος τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας,
σᾶς μέμφομαι γιατί μπερδεύετε τό χειρουργεῖο μέ τή νεκροψία. Σᾶς κατηγορῶ
γιά τόν γλίσχρο Εὐαγγελικά λόγο σας, γιά τό ὅτι οἱ ἐνέργειές σας
συρρικνώνουν τά δικαιώματα τῶν ἐνοριτῶν.
Μέ τά πνευματικά σας χασματικά μετέωρα, τίς ἐμμονές σας, τίς ἀγκυλώσεις
σας, τίς ψυχώσεις σας, τίς προκαταλήψεις σας, βασανίζετε τό ποίμνιο, πού τρέχει
στήν Ἐκκλησία νά βρεῖ γαλήνη στήν ψυχή του. Γίνεσθε αἰτία, μέ τίς ἀδιακρισίες σας, νά βλασφημεῖται
τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, καί μάλιστα σέ ἐποχή ἀμφισβητήσεως τῶν πάντων. (Ρωμ.2: 24).
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σχολιάζοντας
τά τῆς ἐποχῆς του, ἔγραφε: «Οἱ Ἐπίσκοποι ἐνεργοῦν μέ τέτοιο τρόπο, λές
καί τό ποίμνιο εἶναι ντουβάρια... Καταστρέφουν τήν Ἐκκλησία πολύ χειρότερα ἀπό ὅτι
θά τήν κατέστρεφαν οἱ ἐχθροί της… Δέν ἀγαποῦν, δέν πονοῦν τήν Ἐκκλησία,
πού ὑπηρετοῦν! Ἀγαποῦν τά προσωπικά τους συμφέροντα, καί αὐτά προωθοῦν μέσῳ τῆς
Ἐκκλησίας, (ἱεροσυλία...!), καί καμαρώνουν γιά τήν ἐπιτυχία τους...! Μπορεῖ τό
στόμα τους νά λέει ἀγαπᾶτε ἀλλήλους ἀλλά ἡ ψυχή τους τί λέει; Ὁ Ἅγιος κάνοντας
λόγο γιά τά προσόντα τοῦ ὑποψηφίου Ποιμένος, ἀπαιτεῖ τήν σύνεση τοῦ ὑποψηφίου. Ὁ Ποιμένας πρέπει νά εἶναι
νηφάλιος, διορατικός καί τετραπέρατος, γιατί δέν ζεῖ γιά τόν ἑαυτόν του, ἀλλά γιά τό λαό» (Λόγος Γ, περί Ἱερωσύνης, 15 P.G. 48, 652).
Ἡ Ἑλλάδα
κυριάρχησε σέ ὅλο τόν Κόσμο μέ τήν γλῶσσα, τήν εὐγένεια, τήν αἰσθητική της, τήν ἀνεκτικότητα,
καί τό Εὐαγγέλιο μέ τήν παραδειγματική Του ἀγάπη. «Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ
ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ
παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ·
πάντα στέγει, πάντα ἐλπίζει,
πάντα ὑπομένει». Καί ἡ Ἑλλάδα καί τό Εὐαγγέλιο εἶναι οἱ βαθύτερες
δυνάμεις τῆς Οὐσίας μας. Καί ἡ Ἑλλάδα καί τό Εὐαγγέλιο εἶναι ἡ ἀκίνητη φλόγα τοῦ
κεριοῦ πού καίει στά Καρούλια τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀλλά καί στό Σημεῖο Μηδέν τῆς
Νέας ‘Υόρκης. Καί ἡ Ἑλλάδα καί τό Εὐαγγέλιο, ἄφησαν παγκόσμια κληρονομιά, τά ἱστορικά
ἀποτυπώματα τῆς ὀμορφιάς τοῦ Θεοῦ, στά ὁποῖα καθρεφτιζόμαστε μοναδικά, μέ μεγαλοσύνη καλοσυνάτη, ταπεινή. «Συχνά τά στήθια ἐκούρασα, ποτέ τήν καλοσύνη», «Ἀνάξιε δοῦλε τοῦ Χριστού, κάτου τά
γόνατά σου». (Οὐρανομήκης Σολωμός).
Ἀν ήμουν
σέ μιά νεότερη ἠλικία, τό γεγονός μπορεῖ νά τροφοδοτοῦσε μέ ἰσχυρότερη δόση ἐνθουσιασμοῦ
τά ἐπαναστατικά μου ὄνειρα γιά μιά δικαιότερη κοινωνία, ὅπως γίνεται δηλαδή
πάντοτε ὅταν εἶσαι εἰκοσάχρονο.
Τώρα τό μόνο πού μοῦ ἔμεινε, ἔξ αὐτῆς τῆς μοχθηρίας,
εἶναι ἕνα μόνιμο μελαγχολικό, εἰρωνικό χαμόγελο γιά τά αἰματηρά παιχνίδια πού
παίζονται στήν ἐνοριακή ζωή καί στήν ἑλλαδική κοινωνία, καθὠς καί ἡ συνειδητοποίηση πώς, πιό πολύ ἀπό τούς ἀνίκανους, φοβάμαι αὐτούς πού εἶναι ἱκανοί γιά ὄλα.
Οἱ μέ ἔκδηλη εὐαγγελική ὑστέρηση κληρικοί τῆς
Τήνου κάποτε πρέπει νά πληροφορηθοῦν ὅτι οἱ πιστοί δέν εἶναι κοπάδι, ὥστε ν’ ἀκούνε
σέ σάλαγο, εἶναι Κοινότητα Προσώπων, πού
ἀναμένει «Ὀλίγο φῶς καί μακρινό σέ μέγα σκότος κι ἔρμο» (Σολωμός) καί ἡ ὁποία Κοινότητα
χρειάζεται ποιμένες μέ πνευματικές, καθοδηγητικές ἱκανότητες ἀντάξιες τοῦ
χαρακτήρα της, τίς ὁποῖες δέν διαθέτουν στό ἐλάχιστο, γιατί εἶναι ἀναλφάβητοι εὐαγγελικά,
καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ τοπικοῦ δεσπότη καί ἀφέντη
τους.
Μᾶς κρύβουν τα γαλάζιο ἀπό τήν ὅρασή μας. Ἐπέβαλαν
μόνο τίς ἀποχρώσεις τοῦ γκρί. Ὅλα τείνουν στό χρῶμα τῆς στάχτης και προοπτικά
στό ἀπόλυτο μαῦρο. Ἀλλοίμονο ἄν κάποιος προσπαθήσει νά δώσει χρώματα. Μάταιος
κόπος. Ὅλα βυθίζονται στό κενό. Συλλαμβάνεται καί μεταφέρεται στό βομβαρδισμένο
τοπίο. Ἐκεῖ ὅλα εἶναι νεκροζώντανα. Ρακένδυτοι, πεινασμένοι πνευματικά καί
χωρίς καμμιά φωνή, σεργιανοῦμε μοναχικά στό γκρεμισμένο λιμάνι, ἀναπνέοντες ὀσμές δηλητηρίων καί ἀρώματα πένθους,
πού ἄφησε ξωπίσω του ὀ μαῦρος κι ἄραχλος συρφετός, πλέοντας σέ ταξίδι ἀναψυχῆς
πρός τά δικαστήρια τῆς Σύρου. Μόνος περιδιαβαίνει τά ἐγκαταλελειμμένα
σπίτια καί τίς ἔρημες ἀποβάθρες καί ὁ
Θεολόγος, ἀναζητώντας πρόσωπα οἰκεῖα καί τρόπους διαφυγῆς, ὥσπου βλέπει τήν πόρτα τῶν
Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἀνοιχτή καί μιά διακριτική σκέψη νά τόν ἀγκαλιάζει∙
ἦταν ὁ παπα- Γιώργης Τουφεκλῆς…
Κύριοι,
Ἡ λεβεντιά, τό
φιλότιμο καί ἡ συγγνώμη, εἶναι ἔννοιες τῆς
ἑλληνικῆς μεταφυσικῆς, ἔννοιες πού
θεμελιώθηκαν ἐπίσης στήν πρώτη καί τελευταία ἀξία τῆς ἔνσαρκης εὐαγγελικῆς οἰκονομίας,
τήν ταπεινότητα. Ὡς συντελεστές τής ἀνωμαλίας ὀφείλετε νά άντιληφθεῖτε πόσο ξεφτισμένοι εἶναι οἱ κάβοι πού δέσατε τό προσωπικό σας συμφέρον στήν
θέση τοῦ ταπεινοῦ εὐαγγελικοῦ. Πρῶτος ὁ κ. Δωρόθεος ἄν αἰσθάνεται, στό ἐλάχιστο,
ἐπίσκοπος καί ὄχι δεσπότης, καί ἀπό κοντά ὄλοι ἐσεῖς πού προσυπογράψατε τόν
διωγμό τοῦ Θεολόγου, ὀφείλετε νά ζητήσετε δημόσια συγγνώμη ἀπό τόν μεταστάντα
καί τήν οἰκογένειά του, ὡς ἀρχἠ τοῦ ξεμπαζώματος τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τίς ἀδρανεῖς κενόδοξες
στιβάδες σας, πού μετέτρεψαν τήν μνήμη μας σέ βρυκόλακα τῆς ψυχικῆς μας ζωῆς. Ἔτσι μόνο ἡ τοπική Ἐκκλησία μας, θά ξεπεράσει
τό πνίγος, καί θά ἀναπνεύσει καθαρό εὐαγγελικό ἀέρα. Ἀνοίξτε ἕναν διάλογο μέ τόν
ἑαυτό σας καί τούς ἄλλους, σέ ἕναν χρόνο πλατύτερο ἀπό τόν στενό τής χούφτας
σας ορίζοντα. Εἰδωλολατρία ἐν τέλει εἶναι
νά βιώνεις τήν πίστη σου ἐκτός ἑαυτοῦ, νά
προβάλεις τίς ψευδαισθήσεις σου σέ χρυσωμένους τῆς τσέπης σου μόσχους.
Δέν
αἰσθάνομαι ὠς «…τρίτος καί δέκατος τῶν Ἀποστόλων
καί κριτής τῆς οἰκουμένης…». Ἄν καί τολμῶ νά μιλῶ, νά κρίνω τόν
δημόσιο βίο ἀνθρώπων, (ἐπ’ οὐδενί τόν ἰδιωτικό), δέν ἔχω πρόβλημα νά
ἀναφερθῶ στόν κατ’ ἰδίαν, τόν προσωπικό
μου: Διακρίνω πολλές γωνίες νά προεξέχουν στήν ψυχή μου, μάλιστα ἀπό κάποια
τρίγωνα δύστροπα σκαληνά, ἄλλες καμουφλαρισμένες, ἄλλες κεκαλυμμένες, ἄλλες
καταπιεσμένες, ἄλλες πού κάνω ὅτι δεν τίς βλέπω, καί ἄλλες πού μυστικά μοῦ ἀρέσουν,
(ἴσως καμαρώνω γιά δαῦτες), ἔχω συλληφθεῖ νά ζητάω ἀπό τόν ἑαυτό μου λιγότερα ἀπ’ὅτι ἀπό τόν διπλανό
μου, χἀρηκα τό Ἐγὠ μου ἀντί νά τό πετάξω
σάν μάσκα, καταξιώθηκα στόν τίτλο άντί στόν τρόπο ζωῆς μου, μέ κατάπιε τό
μηδέν, πλήγωσα ἄλλους λίγο καί ἄλλους πολύ, γιά ὁρισμένες ἐνέργειές μου ἔχω τύψεις
(ὄχι ἐνοχές), ἔχω μέσα μου μαῦρες τρύπες καί ἄδηλο ἑαυτό… Χρειαζόμαστε μιά
κατακλείδα πνευματική, γιά νά βγοῦμε ὡριμώτεροι ἀπό τήν προσωπική τοῦ βίου μας
περιπέτεια. Δέν ἔχει τόσο σημασία ἡ
παρελθοντολογική ἀναφορά, τῶν λαθῶν μας, τῶν σφαλμάτων καί κριμάτων μας,
ὅσο ἡ παραγραφή-συγγνώμη στό παρόν τῆς ζωῆς μας, λαθῶν, σφαλμάτων καί κριμάτων
τῶν ἀνθρώπων πού μᾶς ἀδίκησαν, μᾶς
πίκραναν, μᾶς μείωσαν, δέν ὑπολόγισαν, δέν σεβάστηκαν τήν προσωπικότητά
μας, τήν ἰδιαιτερότητά μας. Ὑπερβαίνοντες
στήν συγγνώμη μας τό Ἐγώ καί τήν λογική τοῦ άνέφικτου τῆς συγχωρήσεως,
κατορθώνουμε ἀκριβῶς τόν ἀναστάσιμό μας θάνατο, ἀντίδοτο ἰσχυρότατο κατά τῆς ἀδικίας,
τῆς ἐκμετάλλευσης, τῆς βίας καί τῆς τρομοκρατίας. Ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἄσκησης σέ μία διορατική κατανόηση τῶν
κοινωνικοπολιτικῶν ἐξελίξεων, τοῦ ἴδιου μας τοῦ ἑαυτοῦ καί τῶν ποικίλων ἐπιλογῶν
μας, ἀλλά καί τῶν βαθύτερων αἰτιῶν κάθε μορφῆς βίας. Κάθε ψυχή καί κάθε ἐποχή ἔχει
τόν δαίμονά της, τήν σκοτεινή ἐκείνη εὐχαρίστηση πού μεταβάλλει σέ τέρατα εἰρηνικούς
καί ἀγαθούς, ὑπό ἄλλες συνθῆκες, ἀνθρώπους. Τό κακό βρίσκεται μέσα μας, σέ ὅλους μας, καί
ὅλοι μας πρέπει νά προσπαθοῦμε ὄχι νά τό ἐξαλείψουμε ἀλλά νά τό μειώσουμε ἀποτελεσματικά,
δραστικά. «Ὅ,τι κάνεις νά σοῦ δώσει μιά ρυτίδα περισσότερο στό πρόσωπο,
μιά ρυτίδα λιγότερο στήν ψυχή». (Ἑλύτης)
Διαβάστε παρακαλῶ αὐτές τίς
γραμμές ὄχι μέ ρηχή ἀναπνοή μιάς περιδιάβασης ἑνός ἀκόμη πληκτικοῦ μου
κειμένου, ἀλλά μέ τήν ἐπιτονισμένη «Κραυγή»
τοῦ Μούνκ, τήν «’Ανθρώπινη
Φωνή» τοῦ Κοκτώ, τήν ἀνάγκη νά ἐπικοινωνήσουμε ἐπειγόντως μέ ὅλους καί μέ ὅλα
γύρω μας, ἄν δέν θέλουμε νά ἀφανιστοῦμε ὅλοι
μαζί. Ἄν θέλουμε νά μήν προστεθεῖ στήν λίστα τῶν ἀπωλειῶν μας ἡ Ἐνορία, ἡ Δικαιοσύνη,
ἡ Ἰσονομία, ἡ Δημοκρατία. Ἀπό ἐμᾶς ἐξαρτᾶται τό ἀπαράγραπτο δικαίωμά μας γιά Ἐλευθερία,
γιά Εὐτυχία, γιά Εὐδοκία. Τό πιό ἐπικίνδυνο
Πρόσωπο γιά τήν Δημοκρατία, καί κατ’ ἐπέκτασιν γιά τήν Ἐνορία, εἶναι ἕνα
σιωπηλό, χαμογελαστό Ἄτομο ἐνώπιον τῆς ἀδικίας. Ἡ λαϊκή ψυχή πού γνωρίζει ἀπό
πάθη ἀνθρώπινα, θεολογεῖ εὔστοχα: «Ἡ σιωπή ἐνώπιον τῆς ἀδικίας εἶναι ὁ διάβολος χωρίς γλῶσσα».
ΥΓ. Στίς 14
Όκτωβρίου 2021, τό κανάλι τῆς Σύρου ἔπαιξε τήν ἐνθρόνιση τοῦ ἡγουμένου
Τουρλιανῆς, τήν ὀποία καί παρακολούθησα. «Εὐτυχῶς
χαρούμενες ἀνοησίες δέν ὑπάρχουν» (Γκόρι). Κύριε Πολυκανδριώτη ἄν ἐξιστορεῖ κάποιος ἀνοησίες, καλύτερα νά εἶναι
δυσάρεστες, άλλέως ποιό τό νόημα;
Στέκομαι σέ δύο σημεία τοῦ δεσποτικοῦ λόγου, καί σέ ἕνα τρίτο ἐμβόλιμο ἀπό Θεσσαλονίκη.
1. Ὁ δεσπότης, μέχρι δακρύων
συγκινημένος, ἔλεξε: «…ἕχεις τίς εὐχές τῆς μητέρας μου, ἡ ὁποία
ἤθελε νά εἶναι παροῦσα ἀλλά δέν κατέστη δυνατόν, ὄχι πώς δέν μποροῦσε ἀλλά ἀπό
τόν φόβο τοῦ Κορωνοϊοῦ…». Τόν
ἐρωτῶ: ἄκουσες πώποτε τό βουβό κλάμα πού προκαλέσατε οἱ κληρικοί τῆς Τήνου στήν οἰκογένεια, στήν γυναῖκα,
στά παιδιά καί τά ἐγγόνια, τοῦ Θεολόγου;
2. Στήν συνέχεια περνᾶ ἀπτόητα
ἀκάθεκτος στίς νουθεσίες πρός τόν
ἡγούμενο συνιστώντας του: « νά μήν ξεχνᾶς
τρία πράγματα: νά εὐγνωμονεῖς τόν Θεό,
νά ἀγαπᾶς τό μοναστήρι καί νά μεριμνᾶς
γιά τήν σωστή ἀξιοποίηση τῆς περιουσίας του, καί νά ἀγαπᾶς συγχωρητικά καί θυσιαστικά
ὅλους τούς Ἁνωμερίτες καί ὅλους τούς Μυκονιάτες»,
ἔτσι χωρίς ἐνδοιασμούς, χωρίς νά κοκκινίζει. Τό μόνο πού δέν εἶπε εἶναι, «νά ἔχεις παράδειγμα ἐμένα καί τούς
παπάδες τῆς γειτονικῆς Τήνου». Ὅποιος δέν ἔχει νά
μοιραστεῖ κάτι προσωπικό, βιωματικό, ἐμπειρικό, εἰλικρινές εὐαγγελικά, πῶς ἔχει τόση εὐκολία στήν ἀναίδεια νά κηρύττει; Δέν καταλαβαίνει ὅτι προκαλεῖ
βάναυσα; «Δάσκαλε πού δίδασκες καί νόμο δέν ἐκράτεις».
3. Στίς 31 Ὀκτωβρίου ἔπεσα στήν πληροφορία τέλεσης τῆς Θείας Λειτουργίας ἀπό τόν ἐπιχώριο,
πού ἔλεγε καί ὁ Θεολόγος, στόν Ἅγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης. Ὁ κ. Πολυκανδριώτης
σέ έπικίνδυνη κρίση μεγαλείου διάρκειας, ψιμυθιοποιημένος πλήρως ἐνδυματολογικά, ὐποδυόμενος τόν αὐτοκράτορα, μέ σάκο κεντητό, καί σέ ἀκατάσχετη οἴηση, ἀναλύοντας τήν Εὐαγγελική
περικοπή (ἀμετροέπεια, πομφολυγώδεις ρήσεις, σχοινοτενή φληναφήματα
ὡς εἴθισται), ὑπογράμμισε,
σέ στυλιστικά ἄψογο μελιστάλακτο ὕφος:
«…τό μήνυμα πού ἐκπέμπει καί σήμερα ὁ
Χριστός, εἶναι μήνυμα ζωῆς καί ἐλπίδας! Οὔτε ὁ πλοῦτος, οὔτε ἡ φτώχεια εἶναι ὁ
δρόμος πρός τόν Παράδεισο, ἀλλά οἱ
σχέσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ὅλων μέ τόν
Θεό!».
Βδέλυγμα εἰς τόπον μαρτυρικόν τοῦ Μεγαλομάρτυρα Δημητρίου, οὔτε ἱερό οὔτε ὄσιο,
ἔτσι ἀπροκάλυπτα χωρίς νά ὀρρωδεῖ. Ὑποθέτω βάσιμα πώς ὁ
δεσπότης Τήνου, Σύρου κλπ, ποτέ δέν ἔπεσε σέ καμμιά φωτισμένη ἄγια σελίδα τῆς
ψυχικῆς ἱστορίας τοῦ γένους μας, πού θά
τοῦ ἐπέτρεπε νά διαγνώσει τήν ἀνάγκη τῆς ὀργανικῆς μετάλλαξης τοῦ παραδείγματος· τήν
ζωτική καί ὄχι ἀπλῶς τήν χρηστική.
«Τά ψεύτικα τά λόγια τά μεγάλα...» (Νίκος Γκάτσος).
Φαίνεται ὅτι τό κήρυγμα στήν παρακμιακή ἐκκλησιαστική μας κοινωνία, ὑπάρχει
προκειμένου νά συντηρεῖται ὁ
πρωτογονισμός τοῦ πάθους γιά ἐξουσία, δημοσιότητα, ἐκμετάλλευση, εἰδωλοποίηση
τοῦ Ἐγώ. Ὑπάρχουν ἔντονες ἀποπνικτικές ἐκπομπές ρύπων ὑποκρισίας στήν Ἐκκλησία μας, πιό ἀπλά, ψευτιάς, ἀπάτης.
Αὐτή ἡ καφκική, ὑποβόσκουσα αἴσθηση τοῦ παραλόγου, τό ἀνησυχητικό
συναίσθημα κάποιας ἀνεξήγητης κηρυκτικῆς ταρτουφικῆς συνθήκης πού ὑπάρχει
διάχυτη ὅλο καί πιό ἔντονα ἐντός τῆς ἐνοριακῆς-ἐκκλησιαστικῆς μας
καθημερινότητας, ἀλλά ἀδυνατοῦμε, ἤ πιό
καίρια ἀδιαφοροῦμε νά κάνουμε κάτι γι’ αὐτό, ἡ φευγαλέα ἄν ὄχι ἡ μόνιμη ἐντύπωση πώς, ὁ,τιδήποτε θεωροῦμε ἀσφαλές εὐαγγελικά,
μπορεῖ νά ἀκυρωθεῖ ἤ νά ἀπομυθοποιηθεῖ μονομιᾶς μέ τρόπο περιπαικτικό,
πρωταγωνιστούντων τῶν κληρικῶν, ἡ κραυγαλέα ἐπιτομή δηλαδή τῆς ὑποκρισίας, μήν μοῦ πεῖτε ὅτι
δέν εἶναι αἰτία σιωπηρούς ἐξοργιστικῆς ἀγανάκτησης γιά ὅλους μας, ἀλλ’ ἰδίως γιά
τούς νεολαίους.
Φαινόμενα τέτοιων παραποιήσεων καί μεταλλαγῶν ἐθιστήκαμε
νά τά θεωροῦμε σχεδόν φυσιολογικά. Συντηρεῖται τό ρητορικό κέλυφος τῶν ἀρχικῶν
σημαινόντων, ἀκόμα καί ὅταν τά σημαινόμενα ἔχουν βιασθεῖ. Σκεφθεῖτε, ὀνομάζουμε
«πατρότητα» τήν ἐξιδανίκευση τοῦ αὐταρχισμοῦ τῶν κληρικῶν. Δέν εἶναι ἀνάγκη νά ἐπιχειρηματολογήσει
κανείς ὅτι οἱ συμπεριφορές τους διαφέρουν ἀπό τήν γνωστή ἀγωνιστική τοῦ Εὐαγγελίου,
ὅσο ὁ ἔρωτας ἀπό τήν ἐπαγγελματική ἐμπορία τῆς ἡδονῆς, καί ὁ ἐπίσκοπος ἀπό τόν δεσπότη.
Παρά ταῦτα
πιστεύω ἀκράδαντα, ὅτι «ὑπάρχει ἔνας ἄλλος κόσμος, ὁ ὁποῖος
εὐρίσκεται
μέσα σ’ αὐτόν ἐδώ». (Πώλ Ἐλυάρ,
σουρεαλιστής Γάλλος ποιητής). Εἶναι ὁ Ἕλλην Λόγος, ὁ Φιλόσοφος, ὁ Τραγικός, οἱ
Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Πατρίδας μας,
ἡ λεβεντιά, τό φιλότιμο, ἡ συγγνώμη, ἡ ταπεινότητα, καί κυρίως εἶναι ὁ ὁρισμός
τοῦ
Ἀγαθοῦ καὶ τῆς Ἀλήθειας, ὄχι μὲ
ὅρους λογικῆς ἀλλὰ μὲ τὴν ἴδια τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ Θεοῦ Λόγου, τήν Ὑπαρξη. «Ἐγὼ εἶμαι ἡ Ὁδός, ἡ Ἀλήθεια καὶ ἡ Ζωή».
Ἡ ἱστορία τοῦ Εύαγγελίου προχωράει με
κριτήρια, ὄχι δυνάμεως, ἀλλά παραίτησης ἀπό τήν ἰσχύ γιά χάρη τῆς ἀγαπητικῆς ἐλευθερίας.
Ὅταν εἴμαστε ἐρωτευμένοι πολλές φορές ἀντί σ’ ἀγαπῶ λέμε: «σοῦ ἔχω ἀδυναμία». Τὸ
συναρπαστικότερο στὸ Εὐ-αγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὅτι μένει πάντοτε ἀνυπότακτο στὶς
θωρακισμένες ἀπαιτήσεις τῆς ἰδεολογίας καὶ στὰ ψυχολογικὰ τεχνάσματα, τῆς
πολιτικῆς, τῆς σατραπείας, τῆς δεσποτείας καί τοῦ ἐντυπωσιασμοῦ. Τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ φανερώνεται στὴν ψυχὴ σὲ μιὰν ἱδρωμένη ἀποκάλυψη. Ἀφορᾶ
διηνεκῶς τὸν τρόπο τῆς ὕπαρξης, ὄχι τήν
συμπεριφορά. Ὅπως ὁ ἔρωτας.
