Τραπεζικό Σύστημα Κλασματικών Αποθεμάτων (Γιατί και οι τράπεζες πρέπει να πάρουν τα χρήματά τους πίσω – και με τόκο)

           Όλοι θα έχουμε παρατηρήσει πως τελευταία φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια διάφορες εταιρίες αγοράς χρυσού οι οποίες μας φέρνουν στο μυαλό εικόνες μαύρης αγοράς. Μαζί με αυτές δραστηριοποιούνται και τα γνωστά ενεχυροδανειστήρια που λειτουργούν με τοκογλυφικά επιτόκια στα όρια της νομιμότητας. Αυτά συμβαίνουν δυστυχώς σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, όταν κάποιοι εκμεταλλεύονται την ανάγκη του εξαθλιωμένου κόσμου για χρήματα. Απατεώνες, θα σκεφτεί το μεγαλύτερο ποσοστό του κόσμου.

                Το ίδιο και μεγαλύτερο ποσοστό όμως δεν αντιλαμβάνεται ή κατά κάποιο πολύ περίεργο τρόπο θεωρεί θεμιτή και αποδεκτή μία καλοστημένη κομπίνα η οποία είναι καθόλα νόμιμη ενώ κάθε λογής τοκογλυφία μπροστά της μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό. Το όνομα αυτής είναι Τραπεζικό Σύστημα Κλασματικών Αποθεμάτων και ισχύει στην Ελλάδα και σχεδόν παντού στον κόσμο.

                Για την λειτουργία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δηλαδή των τραπεζών, ισχύει ένας δείκτης με το όνομα δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (Core Tier I) (http://oikonomica.wordpress.com/2011/12/22/capital_ratio/). Αυτός ορίζεται ως ο λόγος των ίδιων κεφαλαίων της τράπεζας προς τα δάνεια που έχει χορηγήσει και αυτή τη στιγμή βρίσκεται δια υπουργικής απόφασης στο 9% (http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_12/11/2012_469647). Τα ίδια κεφάλαια μίας τράπεζας χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες όπως φαίνεται στις δημοσιοποιήσεις εποπτικής φύσης που υποχρεούνται να κάνουν οι τράπεζες προς την τράπεζα της Ελλάδος, (πχ. http://www.pancretabank.gr/cms/uploaded/pilonasiii.pdf) όμως για λόγους απλούστευσης θεωρούμε ότι περιορίζονται στο σύνολο των καταθέσεών της. Οι τράπεζες λοιπόν μπορούν να δανείζουν στους πελάτες τους όσα χρήματα θέλουν αρκεί να κρατούν στα ταμεία τους καταθέσεις ίσες με το 9% των δανείων ώστε να υπάρχει η απαραίτητη ρευστότητα. 

Η ιδέα είναι τόσο απλή και πραγματικά μοιάζει δίκαιη εκ πρώτης όψεως. Όταν κάποιος καταθέτει ένα ποσό στην τράπεζα τότε κάθε έξι μήνες η τράπεζα προσθέτει σε αυτό κάποιον τόκο (πχ.http://www.eurobank.gr/Uploads/pdf/EuroRates.pdf), από την άλλη η τράπεζα εισπράττει τόκους από τα δάνεια που δίνει (πχ. http://www.emporiki.gr/cbg/gr/tools/loan_tool.jsp) και έτσι όλοι είναι ευχαριστημένοι. Η τράπεζα βέβαια, είναι μια επιχείρηση η οποία πρέπει να βγάλει κάποιο κέρδος, όπως όλες οι εμπορικές επιχειρήσεις. Στην ουσία η τράπεζα εμπορεύεται χρήματα. Το κέρδος της προέρχεται από την διαφορά μεταξύ του επιτοκίου δανεισμού και του επιτοκίου καταθέσεων. Η τράπεζα δηλαδή, δίνει στον καταθέτη τόκο λιγότερο από τον τόκο που ζητάει από τον δανειολήπτη.

                Ας δούμε τώρα τι σημαίνουν όλα το παραπάνω, βάση της δικής μου κοινής λογικής, με ένα απλό παράδειγμα. Αύριο ανοίγει μια καινούρια τράπεζα με το όνομα KLAPSTA BANK και ο κ. Α καταθέτει σε αυτήν 10.000€. Ας δεχθούμε ότι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας είναι 10% για ευκολότερες πράξεις, με απλά λόγια για κάθε 1000€ δανείου πρέπει να υπάρχουν 100€ στο ταμείο. Αυτόματα η KLAPSTA BANK μπορεί να δανείσει τα 9.000€ και να της μείνουν 1.000€ τα οποία υπερκαλύπτουν το όριο του 10% αφού 9000€ * 0.10 = 900€.

 Έρχεται λοιπόν ο κ. Β και δανείζεται τα 9.000€ και τα δίνει στον κ. Γ για να αγοράσει ένα μεταχειρισμένο αμάξι. Ο κ. Γ με τη σειρά του τρέχει στην KLAPSTA BANK να καταθέσει τα χρήματά του. Οι καταθέσεις του κ. Α χάθηκαν; Όχι βέβαια, υπάρχουν λογιστικά στον λογαριασμό του. Οι καταθέσεις του κ. Γ είναι ανύπαρκτες; Όχι βέβαια, 9.000 ζεστά ευρώ μπήκαν στα ταμεία της τράπεζας. Έτσι τώρα οι καταθέσεις της KLAPSTA BANK ανέρχονται στα 19.000€ παρά το γεγονός ότι στην ουσία υπάρχουν μόνο 10.000€. Που βρίσκονται τα 9.000 παραπανίσια ευρώ; Μαντέψτε… Τα χρωστάει ο κ. Β. Που θα τα βρει; Δικό του θέμα… η τράπεζα πρέπει να πάρει τα χρήματά της πίσω – και με τόκο.

                Σε συνέχεια του παραπάνω παραδείγματος αναφέρω τα εξής, ο κ. Β θα κόψει το λαιμό του να βρει 9.000€ αλλά μέχρι να τα βρει ο κ. Α συνεχίζει να έχει 10.000€ και ο κ. Γ 9.000€ με τα οποία μπορούν να συναλλάσσονται κανονικά μέσω εμβασμάτων, μεταφορών επιταγών κλπ, αρκεί να μην χρησιμοποιήσουν ταυτόχρονα πάνω από 10.000€ μετρητά. Έτσι δημιουργήθηκε μόλις, λογιστικό χρήμα ίσο με 9.000€ που μπήκε στην αγορά χωρίς να υπάρχει, μόνο και μόνο λόγω της υπόσχεσης του κ. Β ότι κάποια στιγμή θα το επιστρέψει, οπότε και θα εξαφανιστεί. Πως;

Ο κ. Β για να αποπληρώσει το δάνειό του, εργάζεται για τον κ. Α ώστε να πληρωθεί τα 9.000€ που χρωστάει. Ο κ. Α σηκώνει τα 9.000€ από την KLAPSTA BANK, πληρώνει τον κ. Β και εκείνος τα επιστρέφει στην τράπεζα. Έτσι στην τράπεζα υπάρχουν λογιστικά και ουσιαστικά 10.000€ τα οποία χωρίζονται σε 1.000€ του κ. Α και 9.000€ του κ. Γ.

Φυσικά, η KLAPSTA BANK, για όσο καιρό ο κ. Β της χρωστάει 9.000€ δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια. Έχει 10.000€ κεφάλαιο ενώ έχει δανείσει μόνο 9.000€. Μπορεί λοιπόν να δανείσει ακόμη 8.000€. Έτσι το σύνολο των δανείων της θα φτάσει τα 9.000€ + 8.000€ = 17.000€  ενώ το απόθεμά της θα είναι 10.000€ - 8.000€ = 2.000€. Και πάλι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας είναι πάνω από 10% αφού 17.000€ * 0.10 = 1700€. Αυτά τα 8.000€ θα επιστρέψουν πάλι πίσω με τη μορφή κατάθεσης και αν αυτό συνεχιστεί, κάποια στιγμή η KLAPSTA BANK θα έχει δανείσει 100.000€ κρατώντας στο ταμείο της μόνο τα αρχικά 10.000€.

Για μένα αυτό σημαίνει ότι το 90% του εμπορεύματος της KLAPSTA BANK απλά δεν υπάρχει. Το κατασκεύασε η ίδια εκ του μηδενός και στη συνέχεια το πούλησε και εισπράττει το κέρδος από αυτή την συναλλαγή. Τίποτε παραπάνω, τίποτε λιγότερο. Τώρα πως όλη αυτή η κομπίνα είναι νόμιμη, μπορείτε να ρωτήσετε κάποιον δικηγόρο και αν βγάλετε άκρη παρακαλώ ενημερώστε με.

Αναρτήθηκε από Πέτρος Κουσουνάδης στο "Ενας"