Εργατικά ατυχήματα, φταίει η κακιά η ώρα;

Εχθές, τελευταία μέρα του Απρίλη, ο άδικος χαμός των δύο φίλων εργαζόμενων στην καθαριότητα του Δήμου Τήνου μας βύθισε στην θλίψη. Σήμερα, πρώτη Μάη, η επέτειος της εργατικής πρωτομαγιάς μας θυμίζει έντονα ότι τα εργατικά ατυχήματα είναι σε μεγάλο ποσοστό αποτελέσματα συγκεκριμένων αιτιών κι όχι “της κακιάς στιγμής”. 

Με μια μικρή αναζήτηση στο διαδίκτυο ανακαλύπτει κανείς ότι μόνο στον κλάδο της καθαριότητας των Δήμων και μόνο από το 2017 έως σήμερα έχουμε δέκα νεκρούς. Γίνεται αντιληπτό ότι με έναν νεκρό περίπου κάθε μήνα σε μία μόνο υπηρεσία δεν γίνεται απλά να κάνουμε τον σταυρό μας και να ελπίζουμε να μην μας ξαναβρεί τέτοιο κακό.

Με μια αύξηση των εργατικών ατυχημάτων από το 2013 έως σήμερα κατά περίπου 10% τον χρόνο (σύμφωνα με δήλωση του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιθεωρητών Εργασίας Π.Ο.Σ.ΕΠ.Ε) και με τους αριθμούς των δηλωθέντων εργατικών ατυχημάτων να ανέρχεται σε έως και 6.500 το χρόνο και των συνολικών να υπολογίζεται έως και 35.000 το χρόνο κάτι δεν πάει καλά στην μνημονιακή Ελλάδα.

Ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας των συντακτών για τις συνθήκες εργασίας στην καθαριότητα των Δήμων αποκαλύπτει αυτό που δυστυχώς φανταζόμαστε. “Η εικόνα που διαμορφώνεται ... για τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στην Καθαριότητα των δήμων είναι αποκαρδιωτική: ολοκληρωτική καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας, εντατικοποίηση εργασιών, κλίμα τρομοκρατίας και απειλών, ευέλικτες σχέσεις εργασίας, ανυπαρξία εμβολιασμών, ανυπαρξία Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) και στοιχειωδών κανόνων ασφάλειας και υγιεινής, ξεχαρβαλωμένα οχήματα χωρίς αισθητήρες, με λιωμένα λάστιχα και φρένα, ανεκπαίδευτο προσωπικό, υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων μέσω των κοινωφελών προγραμμάτων, συστηματική αποφυγή καταγραφής των εργατικών ατυχημάτων”.

Όπως είναι φυσικό και στην Τήνο τα παράπονα των εργαζομένων στον Δήμο είναι πολλά. Σε συζητήσεις αναφέρονται προβλήματα στα οχήματα της καθαριότητας τα οποία επισκευάζονται “στα χαρτιά”, ακαταλληλότητα του τύπου των οχημάτων για τις συνθήκες των δρόμων, ανασφάλιστα οχήματα, οχήματα με πάρα πολλά χιλιόμετρα, επικίνδυνες συνθήκες εργασίας κλπ. Οι δημοτικές αρχές δεν πράττουν τα απαραίτητα για την βελτίωση των συνθηκών και από την άλλη για διάφορους λόγους οι εργάτες στους Δήμους αποδέχονται τέτοιες συνθήκες παίζοντας την ζωή τους κορώνα – γράμματα.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζόμενων στους ΟΤΑ με ανακοίνωσή της παραθέτει τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθούνται στον τομέα της υγιεινής και της ασφάλειας της εργασίας στους Δήμους. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι πρέπει να υπάρχει Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας, Ιατρός Εργασίας και Τεχνικός Ασφάλειας σε κάθε δήμο καθώς επίσης να γίνεται συνεχής παρακολούθηση της ασφαλούς λειτουργίας και συντήρηση των μέσων και των εγκαταστάσεων.

Οι επικρατούσες πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού όμως έχουν έτοιμη άλλη λύση. Ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών. Έτσι υποτίθεται πως επιτυγχάνεται βελτίωση και των συνθηκών εργασίας και της ποιότητας των υπηρεσιών. Στην πραγματικότητα οι συνθήκες εργασίας στις ιδιωτικές εταιρείες είναι ακόμη χειρότερες και τα εργατικά ατυχήματα επίσης πολύ συχνά και κυρίως λιγότερο ελέγξιμα. Η απειλή της απόλυσης λειτουργεί σαν πίεση αποδοχής απλήρωτων ωρών εργασίας, μηδενικής ασφάλισης, χαμένων επιδομάτων ακόμη και αποσιώπησης εργατικών ατυχημάτων. Υπάρχουν ήδη πολλά παραδείγματα τέτοιων συνθηκών στον ιδιωτικό τομέα και είναι σαφώς πολλαπλάσια από ότι στον δημόσιο. Επιπλέον οι υπηρεσίες αντί να βελτιώνονται ποιοτικά, χειροτερεύουν καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να κερδίσουν όχι μόνο από την υπερεκμετάλλευση των εργαζόμενων αλλά και από την μείωση εξόδων συντήρησης, βελτίωσης κλπ. καθώς συνήθως δεν υπάρχουν καν συνθήκες ανταγωνισμού.

Είναι όμως και κάποια πράγματα που επιτυγχάνονται όντως με την ιδιωτικοποίηση. Καταρχάς αποδεσμεύεται ο Δήμος από την υποχρέωση της τήρησης των συνθηκών ασφάλειας και οι δημοτικές αρχές από τις ευθύνες. Πλέον υπεύθυνος για όλα αυτά είναι ο εργολάβος και φυσικά οι υποχρεώσεις του είναι ακόμη λιγότερες και η νομοθεσία ελαστικότερη.

Δεύτερον, ζεστό δημόσιο χρήμα ρέει στις τσέπες ιδιωτών εργολάβων ενώ θα έπρεπε να πηγαίνει στους μισθούς και στην ασφάλιση των εργαζόμενων, στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών κλπ.

Τέλος, πληθαίνουν οι αναθέσεις και οι διαγωνισμοί που γνωρίζουμε καλά πόσο δίκαια και αντικειμενικά γίνονται. Μίζες, ρουσφέτια, πληρωμή υποχρεώσεων, υποσχέσεις ψήφων κλπ. δίνουν και παίρνουν όσο κι αν το νομικό πλαίσιο υποτίθεται ότι προσπαθεί να δώσει ένα τέλος σε όλα αυτά.

Κι εμείς, εργαζόμενοι από την μία και πολίτες από την άλλη, δεχόμαστε την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, την υποβάθμιση των υπηρεσιών, την αύξηση του κόστους ζωής ακόμη και τον θάνατο των συναδέλφων και συμπολιτών μας. Για ποιον λόγο;