Ο μεγάλος πονοκέφαλος από τις βιομηχανικές ανανεώσιμες πηγές

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΛΗΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΙΛΗΣ ΚΑΪΤΑΤΖΗΣ από την http://www.enet.gr

Απ' άκρου εις άκρον της χώρας, οι αντιδράσεις ενάντια στις ΒΑΠΕ ξεκινούν από αρνητικές γνωμοδοτήσεις, συνεχίζουν με κινητοποιήσεις και προσφυγές στο ΣτΕ, ενώ 57 κυβερνητικοί βουλευτές και συνάδελφοί τους από τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ «βομβαρδίζουν» τον υπουργό ΥΠΕΚΑ με ερωτήματα που εμπεριέχουν σχόλια και καταγγελίες

Τα αιολικά πάρκα κατηγορούνται ότι δεν αποφέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα στην ενέργεια, ενώ συνήθως επιδοτούνται εις βάρος των πολλών, υποβαθμίζοντας το περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά«Καταζητούνται» σχεδόν σε όλη την χερσαία και νησιωτική Ελλάδα με την κατηγορία ότι δεν αποφέρουν τα αναμενόμενα ενεργειακά αποτελέσματα, οφελούν τους λίγους ισχυρούς που συνήθως επιδοτούνται σε βάρος των πολλών και υποβαθμίζουν περιβάλλον, πολιτιστική κληρονομιά και τοπικές κοινωνίες.

Το προφίλ των ΒΑΠΕ (βιομηχανικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) φιγουράρει πλέον σε... προκηρύξεις με κατηγορώ και αρνητικές γνωμοδοτήσεις δημοτικών συμβουλίων, περιφερειών και τοπικών κοινωνιών «ερήμην των οποίων αποφασίζεται η εγκατάσταση φαραωνικών αιολικών πάρκων». Παράλληλα πληθαίνουν οι προσφυγές κινήσεων και πρωτοβουλιών πολιτών στο Συμβούλιο Επικρατείας (ΣτΕ).

Συντονιστικές επιτροπές αγώνα στρέφονται κατά των ΒΑΠΕ και αντιπαρατίθενται απ' άκρου εις άκρου της χώρας: Ευρυτανία, Φθιώτιδα, Τήνος, Πάρος, Νάξος, Ανδρος, Κρήτη, Ροδόπη, Εβρος, Ρόδος, Αχαΐα, Κορινθία, Λακωνία, Εύβοια, Γυάρος, Μακρόνησος, Σκύρος, Σύρος, Μύκονος, Κεφαλονιά, Χίος, Λήμνος, Ικαρία, Μυτιλήνη και αλλού.

Η επιχειρηματολογία κοινή: «Με βάση την εμπειρία που έχει αποκτηθεί από την λειτουργία των μεγάλων αιολικών πάρκων σε πακόσμια κλίμακα, καθώς και τις νεότερες σύγχρονες επιστημονικές μελέτες, αυξάνεται συνεχώς, η αμφισβήτηση για τα ενεργειακά οφέλη από τις ΒΑΠΕ.

Ταυτόχρονα εκφράζονται έντονες ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις από την λειτουργία τους, που αρχικώς είχαν υποτιμηθεί (σ.σ.: ποιος θα μπορούσε να κατηγορήσει τον άνεμο. Την Τεχνολογία όμως και την δυναμική τους;) Οι παίκτες μεγάλοι, ντόπιοι και ξένοι, που είτε χώρια είτε σε κοινοπραξίες ή συμπράξεις διεκδικούν τις... αιολικές μερίδες:

Κοπελούζος, ΤΕΡΝΑ - Ενεργειακή, Ελλάκτωρ, Energon, Μυτιληναίος, Ρόκας Iberdrola, Acciona, ΗΠΕΚΤΩΡ και Gamesa οι γαλλικές EDF και Veolia, η ALLIANZ SE, η ιταλική Enel, οι γερμανικές WPD και WRE κ.α.

Ερωτήματα βουλευτών

Τον τελευταίο καιρό με υπόμνημά τους βουλευτές του κυβερνητικού σχήματος (57 των αριθμό) και συνάδελφοί τους του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ με μπαράζ ερωτήσεων προς τον υπουργό ΥΠΕΚΑ σχολιάζουν, καταγγέλλουν, προβάλλουν εύλογα ερωτήματα για τα ανταποδοτικά οφέλη και τα αποτελέσματα που «είναι υπέρ των μεγάλων και κατά των μικροεπενδυτών των ΑΠΕ».

Είναι τέτοια «η ένταση των προβλημάτων που κανένα έργο διασύνδεσης για παράδειγμα δεν βρίσκεται ακόμα σε υλοποίηση, ούτε προβλέπεται να γίνει αυτό σύντομα»:

«Οι διασυνδέσεις των νησιών που δεν αφορούν μόνο τα έργα της αιολικής ενέργειας, ούτε καν μόνο έργα ανανεώσιμων πηγών, έχουν στρατηγικό χαρακτήρα ενεργειακού και γενικόερα αναπτυξιακού σχεδιασμού. Ως τέτοια αντιμετωπίστηκαν αρχικώς από το κράτος και εκπονήθηκαν οι πρώτες μελέτες. Στη συνέχεια όμως το κράτος αποσύρθηκε από τον ρόλο αυτό και οι διασυνδέσεις εντάχθηκαν στις ιδιωτικές επενδύσεις έργων ΑΠΕ, κατά κανόνα μεγάλων αιολικών πάρκων. Αυτό έχει δημιουργήσει μια σειρά από δυσκολίες και προβλήματα». Ιδού μερικά:

* Το υψηλό κόστος των υποβρυχίων διασυνδέσεων είναι αυτό που ορίζει το ελάχιστο μέγεθος των Α/Π.

*Οι διασυνδέσεις απέκτησαν «ιδιωτικό» χαρακτήρα που καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την κοινωνική αποδοχή τους δεδομένης δε και της σχετικής προκατάληψης για καθετί ιδιωτικό.

Ταυτίζονται με το μεγάλης κλίμακας έργο ΑΠΕ του εκάστοτε επενδυτή και χάνεται κάθε άλλη κοινή ωφέλεια, ακόμα και οι πιο προφανείς. Ελάχιστα π.χ. αναφέρεται ότι διασυνδέοντας ένα νησί δεν χρειάζεται πλέον να λειτουργούν (σ.σ.: στο φουλ) οι πανάκριβοι και ρυπογόνοι - ηχηροί πετρελαϊκοί σταθμοί. Οι μονάδες αυτές στοιχίζουν ετησίως περίπου 800 εκατ. ευρώ.

* Ως έργα υποδομής (σ.σ.: οι ΒΑΠΕ) είναι εξαιρετικά δύσκολα να ενταχθούν σε καθεστώς ιδιωτικο-οικονομικών κριτηρίων.

Πολλές ενστάσεις

Αναλυτικά περί των ενστάσεων:

* Τα αιολικά πάρκα παράγουν όταν υπάρχει άνεμος. Για να λειτουργούν πρέπει να έχουν συνεχή «ανεμο-δότηση». Αυτό όμως δεν ισχύει και μοιραία συνυπάρχουν με τους συμβατικούς (πετρελαϊκούς) σταθμούς που δεν τους υποκαθιστούν αφού είναι απαραίτητοι να συμπληρώνουν τα κενά της ηλεκτροδότησης των ανεμογεννήτριων όταν δεν φυσάει...

**Δεν μειώνεται η ρύπανση αφού όπως αναφέρθηκε είναι υποχρεωτική η συνύπαρξη των δύο τεχνολογιών.

**Η παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος από αιολικά είναι μεταβλητή και δεν μπορεί πρακτικά να αποθηκευτεί. Ακόμα και στις Κυκλάδες δεν φυσούν σταθεροί άνεμοι.

**Μεγάλο το κίνητρο εγκατάστασης ΒΑΠΕ αφού επιδοτούνται. Αν δεν υπάρχει το δέλεαρ της επιδότησης συνήθως δεν υπάρχει και επενδυτικό ενδιαφέρον για αιολικά πάρκα.

**Δεν κατασκευάζονται στη χώρα μας οι μηχανισμοί των ανεμογεννητριών, οπότε δεν μπορούν να μιλήσουμε και για εγχώρια βιομηχανική παραγωγή, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Ο,τι έρχεται φτιάχνεται από πολυεθνικές εταιρείες όπως η Siemens (Γερμανία), η Vestas (Δανία), Gamesa (Ισπανία) καθώς επίσης και άλλες όπως η ΑΒΒ (που μετέχει με τα «ελληνικά καλώδια») και με τεχνολογία για υπόγεια και υποβρύχια καλωδικά διασύνδεση νησιών κια ηπειρωτικής χώρας.

Αν εξαιρέσουμε λοιπόν τα χωματουργικά, το μπετόν και την τοποθέτηση-συναρμολόγηση των ανεμογεννητριών μιλάμε μόνο για «πρόσκαιρη απασχόληση ντόπιου εργατικού δυναμικού».

Το εφιαλτικό είναι ότι όταν μπουν αιολικά πάρκα και παρέλθει ο χρόνος διαρκειάς τους τότε δεν μπορούν να αποξηλωθούν διότι το κόστος ποιος θα το επωμιστεί; Παράδειγμα προς αποφυγήν οι εγκαταλειμμένες ανεμογεννήτριες στη Νότιο Εύβοια (Κάβο Ντόρο).

Η όπου... γης τοποθέτηση ανεμογεννητριών βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες: Στη Γερμανία που ξέρουν και βλέπουν έχουν αποφασίσει η ανάπτυξη χερσαίων έργων αιολικής ενέργειας να περιορίζεται σε περιοχές όπως στο βόρειο τμήμα της χώρας όπου κυριαρχούν οι θυελώδεις άνεμοι...

Εν τω μεταξύ, αυξάνουν οι φωνές στο εξωτερικό που ζητούν να σταματήσουν ή να περικοπούν οι επιδοτήσεις στις ΑΠΕ (και ΒΑΠΕ) με το επιχείρημα ότι ο βιομηχανικό αυτός κλάδος έχει φτάσει σε ένα στάδιο που δεν χρειάζεται πλέον άλλη υποστήριξη.

Ο Γιοχάνες Τέισεν της Ε-Οη στο πλαίσιο της συνάντησης πέρυσι στις Βρυξέλλες των διευθυνόντων συμβούλων από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες ενέργειας είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Οι παρεμβάσεις και οι επιδοτήσεις για τις ανανεώσιμες έχουν φτάσε σε ένα σημείο μη ανεκτό πια. Η βιομηχανία αυτή είναι το μεγαλύτερο παιδί του κλάδου. Δεν είναι παιδί πια. Και δεν χρειάζεται άλλο παιδική τροφή (σ.σ.: δηλαδή επιδοτήσεις). Χρειάζεται ένταξη στην αγορά σε υψηλό επίπεδο».

Μειώνεται ο συντελεστής φορτίου

Στη Βρετανία το REF (ίδρυμα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας) σε συνεργασία με επιστημονικό προσωπικό του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σε μελέτη για τις ενεργειακές προβλέψεις σε ό,τι αφορά την απόδοση των αιολικών πάρκων επισημαίνει μεταξύ άλλων: Λαμβανομένης υπόψη της μεταβολής στην ταχύτητα του ανέμου και τα χαρακτηριστικά του τόπου, ο μέσος συντελεστής φορτίου των αιολικών πάρκων μειώνεται σημαντικά καθώς γερνούν. Η εισφορά τους (κατά μέσον όρο) στη Βρετανία στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο (η αναφορά περιλαμβάνει και τη Δανία).

Μετά την παρ' όδο δηλαδή 12-15 ετών τα αιολικά πάρκα είναι ασύμφορα. Ωστόσο η αντικατάστασή τους είναι εξίσου ασύμφορη για κυβέρνηση και επενδυτές. (σ.σ.: οι μικρές ανεμογεννήτριες έχουν σύμφωνα με τη μελέτη λιγότερη μείωση της απόδοσης απ' ότι οι μεγάλες και τα θαλάσσια αιολικά πάρκα).

Στη χώρα μας όμως τα πάντα γίνονται υπό την εποπτεία και τη συνεργασία της Κομισιόν έχει δηλώσει ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Νότης Μηταράκης, ρίχνοντας το μπαλάκι στην Ε.Ε. όταν ερωτάται (ΣΥΡΙΖΑ) για «δωράκια» σε ισχυρούς (που εμπλέκεται και η ENERCON) στο νομοσχέδιο για τα αιολικά πάρκα: «Τα έργα αυτά δεν τα επέλεξε η ελληνική πολιτεία, αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι ευρωπαϊκά ενεργειακά έργα κοινού ενδιαφέροντος».

«Με ποια κριτήρια προωθούνται για ενίσχυση συγκεκριμένα αιολικά πάρκα, ενώ εκκρεμούν αιτήματα για χιλιάδες άλλα; Υπάρχει μία αντικειμενική ιεράρχηση εντέλει;», ρωτούνται οι επικεφαλής αρμόδιοι αλλά...

Στην στρατηγική για την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση της ενέργειας το ΚΚΕ αναφέρει: Για να ασφαλιστεί φθηνή ηλεκτρική ενέργεια στις λαϊκές οικογένειες, απαιτείται αποκλειστικά δημόσιος φορέας ενέργειας. Τα αιολικά πάρκα αλλάζουν τις χρήσεις γης και αλλοιώνουν την ιστορική-οικολογική φυσιογνωμία των περιοχών... Τα επιχειρήματα για την ανάπτυξη των χωριών και την αύξηση της απασχόλησης δεν ευσταθούν. Η ενέργεια να πάψει να αποτελεί εμπόρευμα και να μετατραπεί σε κοινωνικό αγαθό.

«Τις δουλειές τις δίνουν οι επιχειρήσεις και όχι τα κόμματα» αντιτείνουν εκπρόσωποι της πλειοψηφίας.

Στις ΒΑΠΕ έχουν αντιταχθεί οι Οικολόγοι Πράσινοι που χαρακτηρίζουν τα βιομηχανικά αιολικά φαραωνικά έργα. Οι Ο.Π. τονίζουν ότι «ο στρατηγικός ενεργειακός σχεδιασμός είναι ευθύνη της πολιτείας, των κεντρικών και των περιφερειακών θεσμικών οργάνων σε συμφωνία με τις τοπικές κοινωνίες».

Τα έξι μεγάλα επενδυτικά σχέδια (αιολικά πάρκα) που κυρώθηκαν και με το νομοσχέδιο (κύρωση αποφάσεων υπαγωγής επενδυτικών σχεδίων και άλλες διατάξεις) ύψους άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ περιμένουν την κρατική τους επιδότηση, που είναι σχεδόν διπλάσια.

Οσο για τον υπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, λύνει το θέμα της κλιματικής αλλαγής.

Τι είχες Γιάννη..