Πηγή: kolydas.eu

Το κλασσικό ερώτημα του τίτλου φαίνεται να μοιάζει και με το ερώτημα αν “οι αυξανόμενες συγκεντρώσεις CO2 στην ατμόσφαιρα προκαλούν αυξανόμενες παγκόσμιες θερμοκρασίες, ή θα μπορούσε να ισχύει το αντίστροφο” Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που συζητούνται ευρέως σήμερα στην επιστημονική κοινότητα.

Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι το CO2 καθυστερεί κατά μέσο όρο περίπου 400-800 χρόνια και βρίσκεται πάντα πίσω από τις αλλαγές της θερμοκρασίας – επιβεβαιώνοντας ότι το CO2 δεν είναι η αιτία της αύξησης της θερμοκρασίας. Κατά τη διάρκεια τουλάχιστον των τελευταίων 400.000 ετών όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε απο τα παραπάνω γραφήματα το κλίμα της Γης έχει σημειώσει διακυμάνσεις – σε χρονικές κλίμακες της τάξεως δεκάδων εκατομμυρίων ετών- μεταξύ παγετωδών και μεσοπαγετωδών περιόδων, ανάλογων με αυτήν που διανύουμε στις ημέρες μας. Οι πάγοι της Ανταρκτικής έχουν διατηρήσει μνήμες αυτών των μεγάλων κλιματικών διακυμάνσεων. Κι όμως, τα δεδομένα που παρέχει ο πάγος συνιστούν ότι η αύξηση διοξειδίου του άνθρακα (CΟ2 ) αρχίζει μερικούς αιώνες μετά την έναρξη της ανόδου της θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε στην Ανταρκτική, στα τέλη της τελευταίας δημιουργίας παγετώνων. Η καλύτερη σημερινή εκτίμηση υπολογίζει αυτή την καθυστέρηση σε περίπου 400-800 χρόνια όπως αναφέραμε προηγουμένως , αλλά υπάρχει ακόμη μεγάλη αβεβαιότητα ως προς αυτό το στοιχείο.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 400.000 ετών το φυσικό ανώτερο όριο των συγκεντρώσεων CO2 στην ατμόσφαιρα θεωρείται από τα δεδομένα πυρήνα πάγου περίπου 300 ppm. Άλλες μελέτες , δείχνουν ότι αυτό μπορεί να είναι πιο κοντά στη μέση τιμή, τουλάχιστον τα τελευταία 15.000 χρόνια. Σήμερα, οι συγκεντρώσεις CO2 σε όλο τον κόσμο είναι περίπου 380 ppm. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες γεωλογικές περιόδους, οι συγκεντρώσεις του CO2 στην ατμόσφαιρα είναι ακόμα πολύ μικρές και μπορεί να μην έχουν στατιστικά μετρήσιμη επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της Ορδοβιακής Περιόδου πριν από 460 εκατομμύρια χρόνια, οι συγκεντρώσεις CO2 ήταν 4400 ppm ενώ οι θερμοκρασίες ήταν περίπου οι ίδιες με αυτές που είναι σήμερα.

Εκ πρώτης όψεως, η άνοδος των θερμοκρασιών εμφανίζεται να έχει προκαλέσει την αύξηση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε CΟ2 . Για να κατανοήσουμε αυτό το προφανές παράδοξο, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες και αργές κλιματικές διακυμάνσεις του 1 εκατομμυρίου χρόνων που έχουν κυλήσει έκτοτε οφείλονται στις κυκλικές μεταβολές της τροχιάς της Γης και της απόκλισής της από τον άξονα περιστροφής της. Κατά τη διάρκεια μιας παγετώδους περιόδου, εφόσον υπάρχει ένας συγκεκριμένος συσχετισμός μεταξύ αυτών των παραμέτρων, οι θερμοκρασίες αυξάνονται αρχικώς ελαφρά, προκαλώντας το λιώσιμο των κρηπίδων πάγου και κατά συνέπεια έχουμε μεταβολές στα θαλάσσια ρεύματα. Αυτή ακριβώς η αναδιοργάνωση της ωκεάνιας κυκλοφορίας προκαλεί την εκπομπή CΟ2 . Η μεγέθυνση του φαινόμενου του θερμοκηπίου πυροδοτεί με τη σειρά της άνοδο της θερμοκρασίας, η οποία τονίζει τις εκπομπές CΟ2 . Η ανάλυση των πλεοναζόντων ισοτόπων άνθρακα στην ατμόσφαιρα δείχνει ότι πρόκειται για άνθρακα ο οποίος προέρχεται ως επί το πλείστον από ορυκτές πηγές. Επιπλέον, στα τέλη της δεκαετίας του 1990 σημειώθηκε μια πολύ μικρή μείωση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, η οποία επικυρώνει την άποψη ότι η αύξηση CΟ2 στην ατμόσφαιρα οφείλεται σε διαδικασίες αερόβιας καύσης.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Για όσους θέλουν περισσότερα μπορούν να δούν εδώ ή στην βιβλιογραφία στο τέλος του άρθρου .