Κοινό Τηνίων: Πρόγραμμα "Τουρισμός"

.koinotinion./tourismos

Θεωρητικά η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας και συνεπακόλουθα της Τήνου είναι ο τουρισμός. Άλλωστε η τουριστική κίνηση συμπαρασύρει και “δίνει” δουλειά στην πρωτογενή παραγωγή, στα τεχνικά επαγγέλματα και σε όλους τους κλάδους του νησιού.

Ένα ακόμη σημαντικό επακόλουθο του τουρισμού, ειδικά αν μεγαλώσει η τουριστική περίοδος, είναι ότι πολλαπλασιάζονται οι θέσεις εργασίας, ζωντανεύουν τα χωριά, γυρίζουν άνθρωποι στον τόπο τους. Τα τελευταία χρόνια έχει φανεί ότι κάτι τέτοιο υλοποιείται.

Η τουριστική ανάπτυξη όμως δεν έχει μόνο ένα πρόσωπο. Πρέπει όλοι μας να προσέξουμε και ατομικά και σε επίπεδο δήμου, τι είδους τουρισμό θέλουμε και σε τι έκταση. Τα παραδείγματα από νησιά που έχουν αλλοιωθεί εντελώς λόγω του μαζικού τουρισμού, δεν είναι μακριά και πρέπει να προσέξουμε να διατηρήσουμε και να ενισχύσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχουμε σαν νησί. Δεν πρέπει στο όνομα του άκρατου πλουτισμού και της αλόγιστης ανάπτυξης να αλλοτριωθούμε εντελώς. Αφενός η προσωπική μας ζωή θα γίνει κόλαση για τρεις ή το πολύ έξι μήνες και μετά θα νεκρώνουν τα πάντα. Εκτός αυτού, τέτοια νησιά υπάρχουν αρκετά, την Τήνο την αγαπούνε όσοι την ανακαλύπτουν για την χειροποίητη κλίμακα της και την ιδιαίτερη μαγεία που έχει, άρα μοιραία και ο τουρισμός για τον οποίο μας έχουν ανακαλύψει τα τελευταία χρόνια, θα δεχθεί πλήγμα.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Πρέπει αρχικά να νιώσουμε και να καταλάβουμε όλοι ότι πρέπει να γίνουμε καλύτεροι προσωπικά και επαγγελματικά. Πιστεύουμε ότι αυτό θα επιτευχθεί και θα διατηρηθεί μόνο μέσω του σωστού σχεδιασμού του τι θέλουμε και πως θα αναπτυχθούμε προς αυτό στα επόμενα χρόνια, αποδοτικά και όχι άτακτα όπως γίνονταν μέχρι τώρα. Για παράδειγμα, να καθορίζουμε με πρόγραμμα ποιες παραλίες θα οργανωθούν, και να φύγουμε από το δόγμα νοικιάζεται ότι ζητείται. Παράλληλα, πρέπει να υπάρξει σωστός σχεδιασμός υποδομών οι οποίες πρέπει να υλοποιηθούν έγκαιρα ώστε η ανάπτυξη του τουρισμού να μπορεί να υποστηριχθεί.

Πρέπει επιπλέον, ο κάθε επιχειρηματίας να γίνεται όλο και καλύτερος και να προσπαθεί κάθε χρόνο να αναβαθμίσει έστω και λίγο την επιχείρησή του και τις υπηρεσίες του. Επιβάλλεται επίσης να γίνονται έλεγχοι στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν δημοτική περιουσία (παραλίες, πεζοδρόμια κλπ.) ώστε όλα να γίνονται ορθώς και σύννομα, όχι μόνο γενικά βάση νόμων αλλά και σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του νησιού μας.

Αν ο επισκέπτης μείνει ευχαριστημένος θα έρθει ξανά στο νησί και αυτό είναι η καλύτερη διαφήμιση.

Δύο είναι οι βασικοί μας στόχοι,

• η προώθηση και ενδυνάμωση του brand name «Η Μούσα του Αιγαίου» για το νησί μας και
• η διεύρυνση της saison.

Με τις εναλλακτικές και τις ήπιες μορφές τουρισμού (περιηγητικός, αναρριχητικός, πολιτιστικός, γαστρονομικός, αγροτουρισμός κλπ.) που μπορεί να προσφέρει άριστα η Τήνος, μπορούμε να δεχόμαστε επισκέπτες καθ΄ όλη την διάρκεια του χρόνου.

Είναι επιτακτική η επιμόρφωση όλων των επαγγελματιών που εμπλέκονται στον τουρισμό κατά την διάρκεια του χειμώνα, μέσω σεμιναρίων. Ο κάθε επαγγελματικός κλάδος έχει πολλά να μάθει προκειμένου το προϊόν του να γίνει καλύτερο και να προσφέρεται στους επισκέπτες ελκυστικότερα.

Αθλητικός τουρισμός

Ιστιοπλοΐα, surfing, bouldering σε χαμηλά βράχια, σπορ αναρρίχηση, trekking στα μονοπάτια, καταδύσεις, mountain bike, είναι μόνο μερικά από τα αθλήματα που θα μπορούσαν να γίνονται σε σταθερή βάση στην Τήνο και μάλιστα οι συνθήκες για αυτά είναι καλύτερες αναγκαστικά, εκτός καλοκαιριού, άρα συντελούν στην διεύρυνση της saison ουσιαστικά.

Το περίφημο δίκτυο των μονοπατιών της Τήνου είναι το μεγαλύτερο στις Κυκλάδες και οι περισσότεροι πεζοπόροι που το επισκέπτονται μένουν έκπληκτοι τόσο από την ποικιλία τοπίου, όσο και με το σπάνιο γεγονός ότι το ο αγροτικός δρόμος/μονοπάτι είναι αρχιτεκτονικά δομημένο και μάλιστα άξιο θαυμασμού του πως έγινε με τα μέσα που έγινε υπήρχαν τότε, ανάμεσα σε ξερολιθιά και δεν έχει μια θεωρητική μόνο υπόσταση όπως παντού αλλού.

Το Πεζοπορικό Δίκτυο Tinos Trails που ολοκληρώνεται, είναι μια πολύ καλή εξέλιξη για το μέλλον του πεζοπορικού τουρισμού στην Τήνο που δίνει πλέον την δυνατότητα κυκλικών μεγαλύτερων σε χρόνο διαδρομών και μας δίνει την δυνατότητα πιστοποίησης τους. Με την υλοποίησή του, απαιτείται οι Τήνιοι να το μάθουν, να το σέβονται και να το φροντίζουν. Ο Δήμος με σεμινάρια και εκδηλώσεις οφείλει να ενημερώσει τον κόσμο για το πώς πρέπει να γίνει αυτό και μία ομάδα συντονισμού να επιβλέπει και να καθοδηγεί τις ενέργειες. Η ομάδα αυτή πρέπει να αποτελείται από άτομα που έχουν άμεση σχέση με το αντικείμενο και να ορίζεται από την τουριστική επιτροπή του Δήμου.

Η έκταση με τους γρανιτικούς σχηματισμούς (Βωλάξ - Φαλατάδος - Λειβάδα) συνιστά ένα εξαιρετικό πεδίο για Bouldering (σκαρφάλωμα σε χαμηλά βράχια) το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα σε έκταση στην Ευρώπη και για το οποίο η Τήνος είναι ήδη διάσημη. Με το να προχωρήσει η πρόταση χαρακτηρισμού της περιοχής ως γεωπάρκο, θα δοθούν κίνητρα πολύπλευρης ανάπτυξης για αυτό ακριβώς που προσφέρει το μέρος.

Το αναρριχητικό πεδίο στο Εξώμβουργο εκτός από πανέμορφο είναι και μοναδικό στην Ελλάδα, σε σχέση με την σύσταση του πετρώματός του (γρανίτης), άρα και του στυλ αναρρίχησης που προσφέρει. Η επέκταση και σωστή συντήρηση των διαδρομών μαζί με την ανάπτυξη σε ακόμη περισσότερα είδη αθλητικής δραστηριότητας (πχ η δημιουργία via ferrata, δηλαδή τεχνητά υποβοηθούμενου κύκλου του βράχου σε κάθετο σημείο). Θα μπορούσε, παράλληλα με την πολιτιστική ανάδειξη του κάστρου, όπως του αξίζει, να είναι πόλος έλξης διαφορετικών τουριστικών ομάδων αφού θα προσφέρει μια συνολική εμπειρία.

Αρκετές παραλίες ενδείκνυνται για surfing (Κολυμπήθρα, Λειβάδα), άθλημα ολοένα αναπτυσσόμενο στην Ελλάδα καθώς και κάποιες για deep water solo, αναρρίχηση δηλαδή χωρίς σχοινί πάνω από το νερό.

Οι αγώνες τρεξίματος στο νησί ήδη είναι και αυτοί διάσημοι και γίνονται με επιτυχία τα τελευταία χρόνια αλλά και οι αγώνες ορεινού τρεξίματος που ήδη γίνονται στα μονοπάτια του νησιού θα μπορούσαν να υποστηριχτούν από τον δήμο.

Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να αναδειχθούν και να υποστηριχθούν ακόμα περισσότερο, ώστε να αναπτυχθούν, παράλληλα βέβαια με την διαφύλαξη του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος του νησιού.

Επίσης θα μπορούσαν να δοθούν κάποια κίνητρα και διευκολύνσεις σε όσους ασχολούνται με τέτοιες δραστηριότητες, έτσι ώστε να επιλέξουν ως προορισμό την Τήνο. Το πιο απλό παράδειγμα αποτροπής τέτοιων αθλητικών δραστηριοτήτων είναι τα εξαιρετικά ακριβά ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Θα μπορούσαμε σε συνεννόηση με τις ακτοπλοϊκές εταιρείες αφού και αυτές θέλουν διεύρυνση της saison, να προσφέρονται διευκολύνσεις σε τέτοιο κόσμο.

Συνεδριακός τουρισμός

Εκτός από το ΙΤΗΠ που ήδη ασχολείται με αυτό το θέμα, ο Δήμος μπορεί και πρέπει να το αναπτύξει. Υπάρχουν χώροι οι οποίοι με λίγα χρήματα μπορούν να φτιαχτούν έτσι ώστε να φιλοξενούν συνέδρια.

Σχολικός τουρισμός

Κάθε χρόνο στα σχολεία (δημοτικά και γυμνάσια) “τρέχουν” προγράμματα μεσογειακής διατροφής (βλέπε αγκινάρα, κάππαρη, ρίγανη) και πολιτισμού (μουσεία, τέχνη, μάρμαρο). Με σωστή ενημέρωση οι δάσκαλοι και οι καθηγητές θα μπορούσαν να μπουν σε αυτά τα προγράμματα και να έρθουν τον Φεβρουάριο - Μάρτιο στην Τήνο. Αλλά και για τις δύο πρώτες τάξεις του Λυκείου θα μπορούσε να γίνει προορισμός αφού αυτές οι εκδρομές είναι πολιτιστικές.

Θρησκευτικός – Λαογραφικός τουρισμός

Πολλά μπορούν να γίνουν ακόμη και στο κομμάτι του θρησκευτικού τουρισμού. Δεν έχει αναπτυχθεί καθόλου ο τουρισμός που αφοράστο καθολικό στοιχείο όπου υπάρχουν πολλές εκκλησίες με τέμπλα Τηνίων γλυπτών και μάλιστα πολλές από αυτές έχουν τέλεια ακουστική και θα μπορούσαν να φιλοξενούν συναυλίες αλλά και γιατί όχι συνέδρια. Διαδρομές σε καθολικά αλλά και ορθόδοξα χωριά (λαογραφικός τουρισμός).

Ετοιμότητα πριν την τουριστική περίοδο

Είναι απαραίτητο το νησί μας να είναι έτοιμο να υποδεχτεί τους επισκέπτες από νωρίς. Αυτό σημαίνει σοβαρή δουλειά στο θέμα των υποδομών που δυστυχώς είναι μια πληγή για την Τήνο (σκουπίδια, αποχετεύσεις, ύδρευση) καθώς ο τουρισμός φυσικά εντείνει το πρόβλημα αφού ο κόσμος τους καλοκαιρινούς μήνες πολλαπλασιάζεται.

Θα πρέπει οι παραλίες μας να είναι καθαρές και οργανωμένες από τα τέλη Μαΐου τουλάχιστον. Το οδικό δίκτυο του νησιού πρέπει να είναι έτοιμο και όχι να διορθώνεται κατά την διάρκεια της τουριστικής περιόδου. Το λιμάνι επίσης, που είναι η κύρια είσοδος στο νησί μας πρέπει να βρει επιτέλους την τελική και σωστή μορφή του. Η χερσαία ζώνη όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να διορθώνεται ή να γίνονται εργασίες από την περίοδο του Πάσχα και μετά. Ο επισκέπτης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αντικρίζει ένα εργοτάξιο. Είναι βασικό να υπάρξει μια καθοδήγηση – προτροπή – οδηγία από τον Δήμο ώστε να σταματούν κάθε είδους οικοδομικές και άλλες οχλούσες δραστηριότητες σε απόσταση τουλάχιστον 300μ. από τουριστικές επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις. Σε άλλα νησιά αυτό είναι κάτι που εφαρμόζεται.

Συγκοινωνία

Τα δρομολόγια των λεωφορείων του ΚΤΕΛ θα πρέπει να διευρύνουν την saison τους, καθώς πλέον υπάρχουν κάποιοι, έστω και λίγοι τουρίστες, ακόμη και μέχρι τα τέλη Οκτώβρη, στο νησί μας, οι οποίοι αγανακτούν από το ότι ο μόνος τρόπος μετακίνησής τους είναι τα ταξί, με αποτέλεσμα να μην ξανάρχονται αυτή την εποχή στο νησί μας.

Άγρα πελατών

Φαινόμενο μάστιγα για τον τουρισμό μας το οποίο πρέπει άμεσα να εξαλειφθεί. Θα πρέπει σε συνεργασία με τον δήμο, όλοι οι εμπλεκόμενοι σύλλογοι και φορείς να ενημερώσουν τα μέλη τους ότι η άγρα μόνο κακό κάνει στον τουρισμό και στις επιχειρήσεις τους, καθώς αν οι επισκέπτες του νησιού μας γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τα “παζάρια” τους στο λιμάνι της Τήνου, θα έχουν φροντίσει να κλείσουν δωμάτιο πριν φτάσουν στο νησί. Έτσι οι ιδιοκτήτες καταλυμάτων θα έχουν πετύχει καλύτερες τιμές πώλησης των υπηρεσιών τους. Πιστεύουμε ότι η εφαρμογή προστίμων είναι έσχατη λύση. H εφαρμογή του νόμου από τις Λιμενικές Αρχές καθ’ όλη την διάρκεια της τουριστικής περιόδου, μπορεί να φέρει μεν αποτελέσματα, όμως βασικό είναι ο κάθε επιχειρηματίας να συνειδητοποιήσει ότι ουσιαστικά βλάπτεται από την άσχημη αυτήν συνήθεια.

Περίπτερο πληροφοριών

Η δημιουργία περιπτέρου πληροφοριών στο λιμάνι είναι κάτι το οποίο απαιτείται για την υποδοχή του επισκέπτη. Ένας ή περισσότεροι υπολογιστές συνδεδεμένοι on-line με κάθε ξενοδοχείο ή τουριστικό κατάλυμα. Μια κοινή βάση δεδομένων των διαθέσιμων καταλυμάτων της τρέχουσας ημέρας, που θα δηλώνει ο κάθε ξενοδόχος, το πρωί της κάθε μέρας. Ο επισκέπτης φθάνοντας στο περίπτερο, με βάση τα κριτήρια που ορίζει ο ίδιος (είδος καταλύματος, περιοχή, τιμή κ.α.) θα ενημερώνεται για τα διαθέσιμα δωμάτια. Ο υπάλληλος του περιπτέρου θα επικοινωνεί on-line με το ξενοδοχείο για τον τρόπο παραλαβής του πελάτη. Για τους δύσπιστους επιχειρηματίες που ίσως κρίνουν την αξιοπιστία λειτουργίας του περιπτέρου, μπορεί πολύ απλά να υπάρχει και live camera μέσα στο περίπτερο. Επίσης το περίπτερο θα πρέπει να δίνει στον επισκέπτη πρόσβαση σε πληροφορίες για το νησί (ιστορικές κλπ.) για όλες τις τουριστικές δραστηριότητες, για τα δρομολόγια των λεωφορείων. Η βάση δεδομένων αυτή θα μπορούσε επίσης να συνδέεται με μια εφαρμογή για “έξυπνα” κινητά αλλά και με το διαδίκτυο ώστε να υπάρχει πρόσβαση και από εκεί.

Μερικές προτάσεις ακόμη

• Ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και άλλων μοναδικών φυσικών ή πολιτιστικών στοιχείων του περιβάλλοντος του νησιού μας, ορισμός “πολιτιστικών” διαδρομών που θα τα συνδυάζουν, ενημερωτικό υλικό πέραν των πινακίδων.
• Ανάδειξη Κάστρου Εξωμβούργου ως τον κύριο αρχαιολογικό χώρο του νησιού, απομάκρυνση κεραιών, προώθηση ανασκαφικών ερευνών εντός του ενετικού οικισμού, αλλά και αθλητική αξιοποίηση του με σεβασμό στα ιστορικά στοιχεία όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Ανάδειξη της ιστορίας και της αρχιτεκτονικής του, δημιουργία κέντρου πληροφόρησης στην Ιερά Καρδία ήσε άλλο χώρο.
• Δημιουργία γεωλογικού Πάρκου Βωλάξ- υιοθέτηση πρότασης Στουρνάρα και δημιουργία σχεδίου διαχείρισης που θα περιλαμβάνει δράσεις σε όλους τους περιβάλλοντες οικισμούς (Αγάπη, Φαλατάδο, Βωλάξ, Μυρσίνη). Επιδίωξη η συμμετοχή τοπικών κοινοτήτων.
• Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και επισκεπτών σχετικά με την αξία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος του νησιού μας.
• Προσπάθεια εξεύρεσης πόρων από Υπουργεία και άλλους φορείς ώστε να δοθούν κίνητρα αποκατάστασης ξερολιθιών, περιστεριώνων, ανεμόμυλων και άλλων αγροτικών στοιχείων (αλώνια, κλπ).
• Σεμινάρια επιμορφωτικά τον χειμώνα για εργαζόμενους στον τουρισμό
• Εκμάθηση ξένης γλώσσας έστω και σεμιναριακά.
• Ενημέρωση στα σχολεία μέσω επαγγελματικού προσανατολισμού για επαγγέλματα όπως σεφ, σομελιέ, μπάρμαν και ξεναγός.
• Βελτίωση της σήμανσης των δρόμων και των μονοπατιών.
• Διανομή νερού και πετρελαίου στη μικρή μαρίνα που έχουμε όλο το 24ωρο, 7 μέρες την εβδομάδα.
• Ενημέρωση τουριστικών γραφείων σε όλη την χώρα για τις δυνατότητες που έχει το νησί.
• Αρμόδιο άτομο η μια επιτροπή που θα ασχολείται συστηματικά με την αναζήτηση προγραμμάτων για την συντήρηση και ανακαίνιση των τουριστικών μονάδων.
• Προστασία του αιγιαλού από ανεξέλεγκτες επιχειρήσεις. Σωστά οργανωμένες παραλίες αλλά και δυνατότητα ελεύθερης εισόδου στον δημόσιο χώρο για όλους.
• Δυνατότητα ελεύθερου camping. Δημιουργία κατάλληλων υποδομών που θα φροντίζουν ώστε η ελεύθερη κατασκήνωση να μην ενοχλείτους υπόλοιπους επισκέπτες του νησιού και προπάντων να μην υποβαθμίζει το περιβάλλον.
• Τέλος σωστός ενεργειακός σχεδιασμός, προς το παρόν στην κατεύθυνση μη σπατάλης σε επίπεδο δήμου με ηλεκτροφωτισμό αλλά και επισκεπτών. Έχουμε καταλάβει ότι τα προωθούμενα έργα με ανεμογεννήτριες θα επιφέρουν τεράστιο πλήγμα στον χαρακτήρα του νησιού, άρα και στον τουρισμό, άρα πρέπει όλοι μας να αντισταθούμε ουσιαστικά σε αυτά, αλλά και να προσέξουμε το θέμα της ενεργειακής σπατάλης.

Για να γίνουν όλα αυτά προφανώς χρειάζεται πρώτα από όλα η βούληση αλλά και ένας καλός σχεδιασμός σε βάθος πενταετίας.