Ανοικτή Πρό(σ)κληση

Με απόλυτο συμβολισμό Τήνος, 17 Νοέμβρη 2013

Αν υπάρχει ιδανικό κάλεσμα, τώρα ήρθε η στιγμή να το απευθύνουμε: πρώτα προς την συνείδησή μας και το μόνο πραγματικό μας χρέος και έπειτα προς ολόκληρη την τοπική κοινωνία.

Η σημασία των τοπικών αυτοδιοικητικών εκλογών

Βρισκόμαστε έξι μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές με την πολύμορφη κρίση να βαθαίνει ακόμη περισσότερο και την κοινωνική απελπισία να διογκώνεται. Τα ποσοστά της ανεργίας – ιδιαίτερα των νέων, της ανέχειας και της φτώχειας αυξάνονται, δημόσια κοινωνικά αγαθά και υπηρεσίες απαξιώνονται και παραδίνονται στα ιδιωτικά συμφέροντα, οι θεσμοί υπονομεύονται, η δημοκρατία περιστέλλεται φτάνοντας στα όρια της αντιδημοκρατικής εκτροπής.

Ειδικότερα η τοπική αυτοδιοίκηση πληρώνει τις πολιτικές των μνημονίων και των επιταγών της τρόικας περιορίζοντας συνεχώς το κοινωνικό της έργο, συρρικνώνοντας τις υπηρεσίες της, περικόπτοντας δραματικά τα έσοδά της αποστερούμενη πόρων και χρηματοδότησης, μειώνοντας σημαντικά το προσωπικό της.  Μετατρέπεται έτσι σταδιακά σε ένα απόλυτο εξαρτώμενο από τον κρατικό μηχανισμό διοικητικό εργαλείο με περιορισμένες δυνατότητες. Σήμερα ο κίνδυνος δεν είναι αυτός μιας «καχεκτικής» αυτοδιοίκησης, αλλά μια «κλινικά νεκρής» αυτοδιοίκησης.

Επομένως, οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, πέραν της γενικότερης πολιτικής σημασίας που έχουν, θέτουν το ξεκάθαρο δίλημμα: Η αυτοδιοίκηση ή θα συνεχίσει να λειτουργεί στο σημερινό καλλικρατικό-μνημονιακό πλαίσιο ή θα μετασχηματιστεί σε αποκεντρωμένη δημοκρατική εξουσία με λαϊκή συμμετοχή, διαφάνεια και αξιοκρατία, στήριγμα του κοινωνικού κράτους και φορέα παραγωγικής, κοινωνικής και οικολογικής ανασυγκρότησης της χώρας.

Η Τήνος στην μέγγενη του Καλλικράτη και των μνημονίων

Στα τέσσερα σχεδόν χρόνια που η χώρα μας πορεύεται στους δρόμους που ισοπέδωσε ο οδοστρωτήρας των μνημονίων, η μικρή κοινωνία μας βίωσε σε πολλές περιπτώσεις με τον πιο βάρβαρο τρόπο την πολιτική απαξίωση και την κοινωνική καταστροφή, απόρροια και της πρακτικής δεκαετιών των τοπικών αρχόντων. Το κράτος που δημιούργησαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ - ΝΔ έχοντας άρρηκτους δεσμούς με το τοπικό κατεστημένο «ημετέρων» προχώρησε στην υλοποίηση και την εφαρμογή δυσβάστακτων αντικοινωνικών μέτρων που πέραν των άλλων, είχαν και ως συνέπεια την συρρίκνωση της τοπικής οικονομίας, τον μαρασμό των επιχειρήσεων και την ανεργία.

Οι ίδιες κυβερνήσεις φρόντισαν για την ουσιαστική αποδυνάμωση του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης με την συγκέντρωση ανώφελων εξουσιών στο «μόρφωμα» του Καλλικράτη. Οι τοπικές κοινότητες σταδιακά απαξιώθηκαν και η όποια αυτοδιάθεση είχε απομείνει στα χωριά για να καθορίζουν οι κάτοικοί τους το μέλλον τους, εξανεμίστηκε στο βωμό του ίδιου του Καλλικράτη. Παράλληλα, απογυμνώθηκαν κάθε είδους υπηρεσίες αδιαφορώντας για την προσβασιμότητα και την δυνατότητα συμμετοχής των κατοίκων. Επιπλέον, τα όποια ανεμικά εφόδια που κληροδότησαν τους Καλλικρατικούς δήμους, κατέστησαν την λειτουργία τους περισσότερο αναποτελεσματική στα μεγάλα χρονίζοντα προβλήματα. Ο ελλιπής σχεδιασμός και η απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης μας κατέταξαν σε πολίτες β’ κατηγορίας. Τα χωριά μας, μετά την εσωτερική μετανάστευση, υπό το βάρος και του αποκλεισμού από τις δημοκρατικές διαδικασίες και της υπερσυγκέντρωσης των υπηρεσιών, οδηγούνται στην ερήμωση με μόνη προοπτική, στην καλύτερη των περιπτώσεων, την δημιουργία παραθεριστικών οικισμών που αντικαθιστούν καθετί αυθεντικό.

Προς όφελος αυτής της ιδιώτευσης, τίποτε δεν ξέφυγε από τον βωμό του κέρδους. Απερίσκεπτα και άκριτα το ίδιο το νησί τεμαχίστηκε για να μοιραστεί ως οικόπεδα χωρίς κανένα περιορισμό. Εργολαβικά συμφέροντα, συνδεδεμένα άρρηκτα με την τοπική εξουσία, θυσίασαν την γη των πατεράδων μας κλέβοντάς την από τα παιδιά μας. Δεν δίστασαν να καταστρέψουν και μνημεία χρόνων και κόπων, πολλές φορές χρησιμοποιώντας ακόμη και δημόσια μέσα. Οι ανεπαρκείς ελεγκτικοί μηχανισμοί, η τοπική διαπλοκή και η ένοχη σιωπή ωφέλησαν την άναρχη και αυθαίρετη δόμηση καταστρέφοντας ανεπανόρθωτα μέρος του μοναδικού μας τόπου. Επιπρόσθετα, απέτυχαν να κινηθούν προς το δρόμο της ήπιας ανάπτυξης με την δημιουργία παραγωγικών μονάδων και νέων θέσεων εργασίας.

Η παρουσία του Ξάνεμου

Το καλοκαίρι του 2010 και εν όψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του Οκτωβρίου, των πρώτων του Καλλικρατικού δήμου Τήνου, μια ομάδα συμπολιτών μας συναντήθηκε και απηύθυνε δημόσιο κάλεσμα στο νησί, σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός τρίτου συνδυασμού από την βάση. Η πρωτοβουλία αυτή που έγινε εντελώς συμβολικά από το κέντρο του νησιού (Κάμπο), ήταν εξολοκλήρου ξένη στην τηνιακή πραγματικότητα και τελικά δεν καρποφόρησε. Οι συνέπιες τόσο από την χρόνια αλόγιστη διακυβέρνηση της χώρας από τον δικομματισμό, όσο και από τις συνεπακόλουθες μνημονιακές επιλογές, δεν είχαν γίνει ακόμη εμφανείς στην τηνιακή κοινωνία, η οποία δεν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα για ανατροπή από τα κάτω του τοπικού πολιτικού σκηνικού. Ενός σκηνικού που επί δεκαετίες στήθηκε πάνω σε μία αμέτοχη κοινωνία και στηρίχθηκε από ένα σύστημα ανταλλαγής ανάμεσα στην κεντρική πολιτική σκηνή και τους τοπικούς ταγούς της. Επιπλέον, παρασκηνιακές πιέσεις «κρατούντων» στέρησαν ακόμη και την συμβολική συμμετοχή κάποιων στην εκλογική διαδικασία.

Παρόλα αυτά εκείνες οι ζυμώσεις άφησαν πίσω τους ως παρακαταθήκη την κοινή διακήρυξη δέκα συμπολιτών μας για την δημιουργία μιας εναλλακτικής κίνησης πολιτών που γρήγορα εξελίχθηκε σε μια πλατφόρμα επικοινωνίας για τους Τηνιακούς, της πλέον διαδραστικής, το Ξάνεμο.

Δεκάδες σχόλια γράφονται στο Ξάνεμο που ακόμα και αν δεν κατάφερε να μαζικοποιήσει τον δημόσιο διάλογο και την δημόσια παρέμβαση, έφερε και πάλι στο προσκήνιο ζητήματα που οι τοπικοί παράγοντες αποσιωπούσαν, στηρίζοντας με την στάση τους τις κεντρικές πολιτικές αδιαφάνειας και διαφθοράς. Ακριβώς, με κίνητρο την πίεση στην τοπική διοίκηση για δέσμευση θέσεων και υλοποίηση προτάσεων και παρά τον ερασιτεχνικό χαρακτήρα του, το Ξάνεμο έγινε ο πιο πολυσυζητημένος ιστότοπος ανάμεσα στα διαδικτυακά μέσα της Τήνου. Κατάφερε να βάλει αδιαμφισβήτητα στον πολιτικό διάλογο του νησιού τον αντιμνημονιακό προσανατολισμό, πιέζοντας ακόμη και την δημοτική αρχή να κινηθεί με παρεμβάσεις της προς την γενικότερη αντιμνημονιακή στάση της συντριπτικής πλειοψηφίας των συμπολιτών μας.

Σήμερα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αναγκαιότητα της εποχής μας και αξιοποιώντας τις όποιες θεσμικές δυνατότητες παρέχονται στις τοπικές κοινωνίες, απευθύνουμε πάλι ανοικτή πρόσκληση σε κάθε Τηνιακό, συλλογικότητα ή φορέα του νησιού που έχει την διάθεση να αντισταθεί σε ό,τι συντηρεί το χθες, ώστε να συνδιαμορφώσουμε από κοινού τους όρους και τις προϋποθέσεις για την συγκρότηση ενός ανεξάρτητου από κομματικές, συντεχνιακές ή άλλες εξαρτήσεις αυτοδιοικητικού σχήματος. Με ανοικτές και δημοκρατικές διαδικασίες ανάδειξης των υποψηφίων και του επικεφαλής.

Δέκα βασικές προγραμματικές αρχές και δράσεις που προτείνει το Ξάνεμο

1. Συμμετοχή των πολιτών στην άσκηση και τον έλεγχο της δημοτικής εξουσίας (συνελεύσεις χωριών – κοινοτήτων – γειτονιάς, τοπικά δημοψηφίσματα, καθιέρωση του θεσμού του συμμετοχικού προϋπολογισμού κ.α.). Έμφαση στην ουσιαστική συμμετοχή και δημιουργική παρουσία της νέας γενιάς σε όλες τις δημοτικές δραστηριότητες.
2. Κοινωνική αλληλεγγύη σε αποκλεισμένες κοινωνικές ομάδες πολιτών ή μεμονωμένων ατόμων που βιώνουν ποικίλες μορφές δυσχέρειας (ανεργία, φτώχια, υποβάθμιση ποιότητας ζωής, ρατσισμό).
3. Πρόταξη του γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος σε βάρος των ιδιοτελών μεγάλων ή μικρών ιδιωτικών συμφερόντων και υπεράσπιση των δημόσιων κοινωνικών αγαθών από το ξεπούλημα τους και τη δωρεάν-απρόσκοπτη χρήση τους με δημοτική μέριμνα. Αποτροπή της εμπορευματοποίησης και της ιδιωτικοποίησης κοινωφελών δημοτικών υπηρεσιών.
4. Ενθάρρυνση, καθιέρωση και προβολή ατομικών και συλλογικών πρωτοβουλιών που αναδεικνύουν και αναβαθμίζουν όλες τις πτυχές της πλούσιας πολιτισμικής μας παράδοσης και κληρονομιάς.
5. Προστασία του μοναδικού φυσικού τοπίου  και των οικισμών του νησιού μας. Διαφύλαξη ό,τι πολυτιμότερου μας χάρισε η τύχη, του να γεννηθούμε σε αυτόν εδώ τον τόπο. Προώθηση ήπιας μορφής ανάπτυξης και δόμησης. Προστασία και ανάδειξη της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς.
6. Ενίσχυση κάθε προσπάθειας ανάπτυξης μέσω της πρωτογενούς παραγωγής με ολιστικό σχέδιο για την αναζωογόνηση των αγροτικών συνεταιρισμών και ενίσχυση των προγραμμάτων κατάρτισης των επαγγελματιών. Ανάδειξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού και αγροτουρισμού (πολιτιστικές διαδρομές, αναρρίχηση, surfing κ.α.)
7. Σχέδιο άμεσης πιστοποίησης ποιότητας των δημοτικών υπηρεσιών για την αύξηση της απορρόφησης πόρων και της υλοποίησης κοινοτικών προγραμμάτων με ταυτόχρονη αποτροπή σπατάλης χρημάτων προς τρίτους για το σκοπό αυτό.
8. Ανάδειξη των χρόνιων προβλημάτων που μας κατέστησαν πολίτες β’ κατηγορίας και ουσιαστικές παρεμβάσεις για την οριστική τους αντιμετώπιση. Διεκδίκηση της εφαρμογής του συνταγματικού και ευρωπαϊκού κεκτημένου για την νησιωτικότητα (ακτοπλοϊκό, υγεία, παιδεία, υποδομές).
9. Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής με την επίλυση των προβλημάτων ύδρευσης και διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων με στρατηγικά σχέδια δράσης, αξιοποιώντας πάντα το δημόσιο χώρο προς όφελος των πολιτών.
10. Δημοτικές ψηφιακές υπηρεσίες με καινοτόμες εφαρμογές (δημοτική ιστοσελίδα για την ηλεκτρονική επικοινωνία και εξυπηρέτηση των πολιτών, απομακρυσμένη προσβασιμότητα). 

 Οι όποιες παρατηρήσεις, προτάσεις και διαθεσιμότητες μπορούν να αποστέλλονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση axanemos@gmail.com.

xanemo.blogspot.gr