Αλλάζει το σκηνικό

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πότε ακριβώς και με ποιον τρόπο θα επέλθουν αλλαγές στην εκτελεστική εξουσία της χώρας (ίσως και στην νομοθετική). Είναι όμως βέβαιο ότι είναι κοντά. Με εκλογές ή με κάποια εσωτερική διαδικασία, σύμφωνα με όσα προβλέπει το σύνταγμα, η απομάκρυνση του σημερινού πρωθυπουργού, κάθε μέρα που περνάει, γίνεται επιτακτικότερη.

Στην αντίπερα όχθη, η τακτική που φαίνεται να επιλέγεται εσχάτως είναι αυτή της φθοράς διά της αναμονής. Πότε με υψηλούς τόνους και πότε νηφάλια, με σκοπό να ικανοποιούνται εναλλάξ όλα τα ακροατήρια, η αντιπολίτευση, ακόμη και η εσωτερική του κυβερνώντος κόμματος, κινείται σε αυτή τη συντηρητική στρατηγική.

Αυτή η επιλογή, προδίδει πιθανώς και την συνέχεια στο μείζον θέμα των υποκλοπών. Η άποψή μας είναι ότι η ανάγκη της αντιπολίτευσης να «πλασαριστεί» σε αυτό (που λανθασμένα) αποκαλείται μεσαία τάξη, θα οδηγήσει σε μια προδιαγεγραμμένη κατάληξη του δικαστικού σκέλους της υπόθεσης. Κοινώς: το αστικό κράτος έχει συνέχεια. Αλλά αυτό αποτελεί από μόνο του ένα άλλο μεγάλο θέμα.

Η διαφαινόμενη πτώση της παντοδυναμίας του κυβερνώντος κόμματος, όπως αυτή είχε κλειδώσει με την νίκη στις εθνικές εκλογές, στις ευρωεκλογές και στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και παράλληλα η στρατηγική της μη ρήξης που επιλέγεται από σύσσωμη την αντιπολίτευση δημιουργεί τις συνθήκες για αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Η εκτίμηση είναι ότι οι κάτοικοι του πολιτικού κέντρου σίγουρα θα βρουν διέξοδο και χώρο έκφρασης όπως και οι ακραίοι δεξιοί που καθοδηγούνται εδώ και χρόνια σε δεξαμενές εκτόνωσης πολύ εύκολα.  Όμως παραμένει το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας, μη παγιοποιημένο σε κομματικούς μηχανισμούς, που αισθάνεται την απόλυτη ανάγκη για πολιτική αλλαγή: Είτε προς την κατεύθυνση του αστικού μετασχηματισμού που δεν κατάφερε κανένας πολιτικός χώρος ως σήμερα, είτε για πιο ριζοσπαστικές τομές και αλλαγές του συντάγματος ιδιαίτερα ως προς την αποδοτικότητα της δικαστικής εξουσίας.

Όπως και το 2010, έτσι και σήμερα, υπάρχουν οι τάσεις και οι ζυμώσεις εκείνες στην κοινωνία που αναζητούν τρόπο και μέσο έκφρασης. Τα έξι χρόνια που μεσολάβησαν από τον Ιούλιο του 2015 και την αναδίπλωση του ΣυΡιζΑ με το πυκνό χρόνο (πανδημία, ενεργειακή κρίση και πληθωρισμός) ενεργούν θετικά απέναντι στην απογοήτευση που είχε αυτή προκαλέσει και σε συνδυασμό με την όξυνση του προβλήματος χρέους της χώρας που τεκμηριωμένα δεν έλυσαν οι πολιτικές των μνημονίων, επαναφέρει ενεργά στο προσκήνιο τις τόσο λοιδορημένες αντιμνημονιακές θέσεις.

Σε αυτή την αλλαγή της κεντρικής πολιτικής σκηνής θα συνεισφέρουν και τα εκατοντάδες κινήματα που ανέδειξαν οι τοπικές κοινωνίες από το κομμάτι εκείνο των πολιτών που αντιστέκονται για την προστασία του δημόσιου χώρου. Απ’ άκρη σ’ άκρη στην χώρα, η λαίλαπα των μνημονιακών πολιτικών έχει επιφέρει μια σταδιακή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και των προοπτικών ουσιαστικής αειφορίας. Σε αυτά προστίθεται και η ξεκάθαρη αδυναμία προστασίας από έντονα φαινόμενα όπως οι πυρκαγιές, η χιονόπτωση και οι πλημμύρες λόγω ανεπάρκειας και υποστελέχωσης του κρατικού μηχανισμού που περιορίζεται στην ενημέρωση και στην απόδοση προσωπικής ευθύνης.

Οι αλλαγές αυτές θα συμπαρασύρουν σταδιακά και την τοπική αυτοδιοίκηση. Ίσως με μια διαφορά φάσης από τα αστικά κέντρα, αλλά η αμφισβήτηση κάθε δομής εξουσίας θα φτάσει και στην επαρχία. Είναι βέβαιο ότι σχηματισμοί που προέρχονται ή σχετίζονται με το κυβερνόν κόμμα θα έχουν φθορά και εκείνοι που λειτουργούν στην παλιά λογική δεν θα μπορέσουν να εκφράσουν την ανάγκη για μια ουσιαστική διοίκηση προς όφελος του πολίτη τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο.

Έχουμε κάτι λιγότερο από χρόνο για την επαλήθευση αυτής της υπόθεσης και όσο περισσότερο επιταχυνθούν οι εξελίξεις στην κεντρική εξουσία, τόσο πιο πιθανό τα απόνερα του κύματος να επηρεάσουν και τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε αυτές τις τελευταίες, η συμμετοχή θα αντιπαρατεθεί με την ανάθεση ενώ οι συνθήκες θα σηματοδοτήσουν την αρχή του τέλους για τον παραδοσιακό διαχωρισμό αιρετών και εκλογικού σώματος.